centenārius* 15, cent-en-ār-i-us*, lat.-anfrk.?, st. M. (ja): nhd. „Zentner“, Hundertführer, Vorsteher einer Hundertschaft, Zehntrichter; ne. captain; ÜG.: lat. centurio Gl, T, (dolium) (N.) (1) Gl, princeps cohortis Gl; Hw.: vgl. ahd. zentenāri*; Q.: Capitula legi Salicae addita, Decretio Childeberti, Lex Salica, Pactus legis Salicae (507-511?); I.: Lw. lat. centēnārius?, z. T. Lw. lat. centurio?; E.: s. lat. centēnārius, Adj., hundert enthaltend, aus hundert bestehend; vgl. lat. centum, Num. Kard., hundert; idg. *k̑m̥tóm, Num. Kard., hundert, Pokorny 192; vgl. idg. *dek̑m̥, *dek̑m̥t, *dek̑u-, Num. Kard., zehn, Pokorny 191; B.: Capitula legi Salicae addita 91 Ut in truste electi centenarii ponantur, 91 ut in truste electi centenarii ponantur, 92 ut centenarii ergo uel qui int truste esse dicuntur, Decretio Childeberti 3, 2 Si quis centenarium, 3, 4 et causa centenarius cum centena requirat, Lex Salica 79, 1 tunzinus aut centenarius mallum indicant, 81, 1 ut tunzinus aut centenarius mallum indicant, 81, 2 quem centenarius quem tunzinus indixerunt, Pactus legis Salicae 44, 1 eam accipiat ante thunginum aut centenarium, 44, 1 hoc est ut thunginus aut centenarius, 46, 1 ut thunginus aut centenarius mallum indicant, 46, 4 quem thunginus aut centenarius indixerunt, 60, 1 in mallo autem ante thunginum aut centenarium ambulare debet; L.: Seebold, Chronologisches Wörterbuch des deutschen Wortschatzes, 2001, 381a; Son.: ahd.?
cenu*, (werduria) 4 cenu, (wer-d-ur-i-a) 4 cen-u*, lat.-anfrk.?, Sb.: nhd. Gegenwert für eine geanefangte Sache welchen der im Anefangsverfahren Angegriffene von seinem Vormann fordern darf und nach Empfang dem Angreifer vorzuweisen hat; ne. equivalent (N.); Q.: Lex Ribuaria (763/764?); E.: s. gegin?; B.: Lex Ribuaria 37, 2 (33, 2) Sic ei placitum super 14 seu super 40 vel ocotoginta noctes detur ut de cenu uuerduria (werduria) sua in presentia testibus recipiat, 75, 3 (72, 3) Si quis autem eum interfecerit nisi in quadruvio cum retorta sepultur fuerit ipse capitale et dilatura cum texaga seu cenu uuerdunia (werdunia) vel legis beneficium culpabilis iudicetur, 75, 6 (72, 6) Quod si auctor receperit tanto solido uno de cene uuerdunia (werdunia) pro corio restituat, 75, 7 (72, 7) Quod si animal vivum fuerit et debilitatum vel macilentum quantum eo tempore adpraetiatum fuerit sic de ce uuerdunia (cene werdunia) restituat; L.: Seebold, Chronologisches Wörterbuch des deutschen Wortschatzes, 2001, 379a; Son.: lat.-ahd.?, lat.-afrk.?, lat.-awfrk.?
cithara 2, zithara, cithar-a, zithar-a*, anfrk., st. F. (ō): nhd. Zither; ne. lyre; ÜG.: lat. cithara MNPs; Hw.: vgl. ahd. zitara*; Q.: MNPs (9. Jh.); I.: Lw. lat. cithara; E.: s. lat. cithara, F., vierseitige Zither; gr. κιθάρα (kithára), F., Zither, Zitherspiel; weitere Herkunft unklar; B.: MNPs Nom. Sg. cithara cothara 56, 9 Berlin, Dat. Sg. cittharon cithara 70, 22 Berlin