AB = Allgemeine Bußtaxen (11. Jh.?)
Abbo = Abbo, Mönch in
Saint-Germain-des-Prés, De
Abbo Fl. = Abbo, Abt von Fleury (vor 1004)
Abael. = Petrus Abaelardus (1. Hälfte 12. Jh.)
Absal. = Absalon von Springiersbach (4.
Viertel 12. Jh.?)
Acc. = Lucius Accius (170-um 85 v. Chr.)
Acro = Acro (2. Jh. n. Chr.)
Act. Archel. = Hegemonii cuiusdam acta Archelai e graeco versa (4. Jh. n.
Chr.?)
Act. Arv. = acta pagana inscriptionibus tradita fratrum
Arvalium (21 v. Chr.-241 n. Chr.)
Act.
lud. saec. Aug. = acta pagana
inscriptionibus tradita ludorum saecularium quintorum (imp. Augusti) (17 v.
Chr.)
Act.
lud. saec. Sept. Sev. = acta pagana
inscriptionibus tradita ludorum saecularium septimorum (imp. Septimii Severi)
(204 n. Chr.)
Act.
Petr. = actorum Petri apostoli quae
e graeco versa exstant
Act.
Adalb.
Contin. = Adalbert von Magdeburg,
Continuatio ad Reginonis chronicon (966-967)
Adalh.
= Adalhard, Abt von Corvey,
Statuta (822)
Adam
Brem. = Adam von Bremen, Gesta Hammaburgensis
Ecclesiae Pontificum (um 1075)
Adam.
Scot. = Adamus Scottus (um 1160-1212)
Adamnan = Adamnan, Abt von Iona (um 700)
Addit. Prosp. = additamenta Havniensia ad Prosp. chron
(um 625 n. Chr.)
Adem. = Ademarus
Cabannensis, Chronicon (1020-1034)
Adnot. Lucan. = adnotationes super Lucanum medio aevo
in hanc formam redactae, quarum tamen fundamentum est Vaccae
Adr. = Adrevaldus von Fleury (3. Viertel 9. Jh.)
Adso Vit. Bas. = Adso abbas Dervensis, Vita Basoli (um 990)
Ael. Stilo = Lucius Aelius Stilo Praecorius (154-74 v. Chr.)
Aescul. = Aesculapius, de morborum ... cura liber (7 Jh.)
Aethic. Aethicus (um 768)
Aetna = Aetna, Lehrgedicht aus neronischer
Zeit (zwischen 37-68 n. Chr.)
Afran. = Lucius Afranius (2. Hälfte 2. Jh. v.
Chr.) (Komödiendichter)
Afric. = Sex.
Caecilius Africanus iurisconsultus (2. Jh. n. Chr.)
AG = Augsburger Gebet (Ende 9. Jh.?)
Agap. II. = Papst
Agapitus II (946-955)
Agenn. grom. = Agen(ni)us Vrbicus gromaticus (4./5.
Jh. n. Chr.)
Agnell. epist. = Agnellus
(episcopus Ravennas, ut videtur), epistula ad Arminium de ratione fidei (vor
570 n. Chr.)
Agnell. Lib. pont.
= Agnellus von Ravenna (9. Jh.)
Agob. = Agobard von Lyon (1. Hälfte 9. Jh.)
Agroec. = Agroecius
quidam (vulgo Senonum episcopus), ars de orthographia (Mitte 5. Jh. n. Chr.)
Aimo Fl. = Aimo von Fleury (11. Jh.)
Alan. = Alanus de Insulis (2. Hälfte 12.
Jh.)
Alb. Ach. = Albericus von Achen, Chronicon
Hierosolymitnum (um 1101)
Alb. M. = Albertus Magnus (13. Jh.)
Alb. Mett. = Albertus, mon. Mettensis (1. Viertel 11.
Jh.)
Alb. Mil. temp. = Albertus Milioli, liber de temporibus et
aetatibus (um 1286)
Alb. Stad. Annal. = Albert von Stade, Annales Stadenses
(1240-1256)
Alb. Stad. Troil. = Albert von Stade, Troilus (1249)
Albers = Albers, B., Consuetudines monastice,
5 Bd., Stutgart-Wien 1900-1912
Alc. = Alcuin (2. Hälfte 8. Jh.)
Alc. carm. = Alcuin, Carmina (2. Hälfte 8. Jh.)
Alc. epist. = Alcuin, Briefe (2. Hälfte 8. Jh.)
Alcim. Avit. = Alcimus Avitus (um 451-518 n. Chr.)
Aldhelm = Aldhelm von Malmesburg (Aldhelmus
Malmesbiriensis) (639-709 n. Chr.)
Alex. III. Papst Alexander III. (1159-1181)
Alex. IV. Papst Alexander IV. (1254-1261)
Alex. Trall. = Alexander von Tralles (?) (um 525-um 605
n. Chr.)
Alfan. = Alfanus I., archiep. et magister
Alernitanus, premnon physicon liber (Mitte 11. Jh.)
Alfen. = Publius Alfenius Varus, Jurist, Konsul
39 v. (1. Jh. v. Chr.)
Alp. div. temp. = Alpertus Mettensis, De diversitate temporum (1021-1024)
Alp. de episc. = Alpertus Mettensis, De episcopis Mettensibus
libellus (vor 1017)
Alph. = Alphita (13. Jh.)
Alterc. = altercatio Heracliani laici (um 366
n. Chr.)
Amad. = Amadeus von Lausanne (2. Drittel 12.
Jh.)
Amal. = Amalarius Symphosius (1. Hälfte 9.
Jh.)
Ambr. = Ambrosius (Ambrosius Mediolaniensis) (um
340-397 n. Chr.)
Ambrosiast. = Ambrosiaster (3. Drittel 4. Jh. n.
Chr.)
Amiani Amiani,
P., M., Memorie istoriche della città di Fano, Fano 1751
Ampel. = Lucius Ampelius (3./4. Jh. n. Chr.?)
Amm. = Ammianus Marcellinus (um 330-395/400)
(um 390 n. Chr.)
Amulo = Amulo, archiep. Lugdunensis,
epistolae sive praefationes (858-879)
Anast. chron. = Anastasius
Biblothecarius ecclesiae romane, Chronographia tripertia ex Nicephoro, Georgio
et Theophano (873-875)
Anast. syn. = Anastasius Biblothecarius ecclesiae
romane, Synodus VIIa generalis (9. Jh.)
Andr. Strum. = Andreas abbas
Strumensis, Vita Johannis Gualberti (um 1092)
Angel. = Angelomus von Luxeuil (9. Jh.)
Anian. = An(n)ianus Celedensis diaconus
Pelagianus (um 400? n. Chr.)
Ann. = Annianus (2. Jh. n. Chr.)
Annal. = Annalen
Anon. de mach. = Anonymus,
de machinis bellicis (368/369? n. Chr.)
Anon. med. ed. Piechotta = anonymus, fragmentum operis ad medicinam pertinentis
codice Vossiano Q. 9 (5. Jh. n. Chr.?)
Anon. Vales. = anonymi
Valesiani pars posterior (nach 526 n. Chr.)
Anscar. = Ansgar, Bischof von Hamburg und Bremen
(2. Drittel 9. Jh.)
Anselm. Leod. = Anselm von Liège, Gesta episcoporum
Leodiensium (1052-1056)
Anselm. Cantuar. epist. = Anselmus, Erzbischof von Kent, Briefe (vor 1109)
Anth. = Anthologiae latinae
Anthim. = Arzt Anthimos (Schrift im Jahr 511 n.
Chr.)
Antidot. = antidotaria
duo codicis Bruxellensis (6. Jh. n. Chr.?)
Antidot. Aug. = Antidotarium Augiense (9./10. Jh.)
Antidot. Bamb.
= Antidotarium Bambergense (9./10. Jh.)
Antidot. Berol. = Antidotarium
Berolinense (9./10. Jh.)
Antidot. Cant. = Antidotarium
Cantabrigiense (11. Jh.)
Antidot. Glasg. = Antidotarium
Grasgowense (9./10. Jh.)
Antidot. Lond. = Antidotarium
Londiniense (7./8. Jh.)
Antidot. Sang. = Antidotarium
Sangallense (9. Jh.)
Anton. = Antonius Gripho (Lehrer Cäsars) (um
114-um 64 v. Chr.)
Apon. = Ap(p)onius,
in canticum canticorum expositio (5. Jh. n. Chr.?)
Apic. = Caelius Apicius (4. Jh. n. Chr.)
Apon. = Ap(p)onius,
in canticum canticorum expositio (5. Jh. n. Chr.?)
App. = Appius Claudius Caecus (um 340-um 273
v. Chr.)
Apring. in apoc. = Apringius episcopus Pacensis Hispanus,
commentarius in apocalypsin (Mitte 6. Jh. n. Chr.)
APs = Altalemannische Psalmenübersetzung
(1. Hälfte 9. Jh.)
Apul. = Lucius Apuleius, Apuleius von
Madaura (um 125-175 n. Chr.)
Aquil. = Iulus
Aquila (3. Jh. n. Chr.)
Arbeo = Arbeo, episc.
Frisingensis (3. Viertel 8. Jh.)
Ardo = Ardo, Vita Benedicti abb.
Anianensis (822-823)
Argum. Plaut. = argumenta Plauti comoediarum (2. Jh. n. Chr.?)
Arius = Arrius haeresiarcha (1. Hälfte 4.
Jh. n. Chr.)
Arnob. = Arnobius d. Ältere, Arnobius von
Sicca (Werke verfasst zwischen 297-310 n. Chr.)
Arnob. iun. Arnobius der Jüngere (423-nach 455 n.
Chr.)
Arnold. Saxo = Arnoldus Saxo, de finibus rerum naturalium (um 1225)
Arnulf. Lex. = Arnulf, Bischof von Lisieux (12. Jh.)
Ars. med. = Ars mediciniae (11. Jh.)
Arteph. = Arthephius, alchimista Arabs (12/13.
Jh.)
Asellio = Publius Sempronius Asellio (um 100 v.
Chr.)
Asser. = Asserus, Gesta Aelfredi regis (893)
Assumpt. Moys. = assumptionis Moysi e graeco fere
deperdito latine versae quae exstant (vor 500 n. Chr.)
Astr. = Astronomus
qui dicitus, Vita Hludowici Pii imperatoris (nach 840)
At. Cap. Fest. = C.
Ateius Capito iurisconsultus, fragmenta, quibus scriptores ea tradentes Atei
nomen addunt (5 n. Chr.)
Atell. = Atellanarum poetae incerti
Atil. gramm. = Atililus, Grammatiker (4. Jh. n. Chr.)
Atta = T. Quin(c)tius Atta (1. Viertel 1. Jh. v. Chr.)
Aud. = Audoin, Ouen, Vita Eligii (673-675)
Audax gramm. = Audax grammaticus (is qui ad
Augustinum epistulam misit?)
Aug. = Augustinus (Aurelius Augustinus
Hipponensis) (354-430 n. Chr.)
Aur. Fronto = imp. M. Aurelius, epistulae ad
Frontonem magistrum una cum eiusdem operibus servatae (121-180 n. Chr.)
Aur. Vict. = Sex. Aurelius Victor Afer (um 360 n.
Chr.)
Aurelian. Aurelianus
episcopus Arelatensis (2. Viertel 6. Jh. n. Chr.)
Auson. = Decimus Ausonius Magnus (um 310-394
n. Chr.)
Aux. Maximin. c.
Ambr. = Auxentius
episcopus Durostorensis Arianus, epistulae de Vlfila episcopo quae exstant (383
n. Chr.?)
Avell. = Collectio Avellana (367-553 n. Chr.)
Avian. = Avianus,
fabulae (4. Jh. n. Chr.)
Avien. = Postumius Rufius Festus Avienus
(Mitte 4. Jh. n. Chr.)
Avit. Brac. = Avitus presbyter Bracarensis (415/16
n. Chr.)
B = althochdeutsche
Benediktinerregel (800)
Balb. = Balbus, Dominikaner (13. Jh.)
Balbus = Balbus (zwischen 98-117 n. Chr.)
Bald. Fland. = Balduin VI., Graf von Flandern (12. Jh.)
Barnab. = epistulae
Barnabae Pauli socio perperam ascriptae versio
Basil. hom. = Basilii
Magni, homiliae duae codicis
Baudon. = Baudonivia,
vita S. Radegundis (7. Jh.
n. Chr.)
Beda = Beda Venerabilis (1. Drittel 8. Jh. n.
Chr.)
Ben.
Ben. VII. = Papst Benedikt VII. (974-983)
Ben. VIII. = Papst Benedikt VIII. (1012-1224)
Bened. reg. = Regula Sancti Benedicti (480/90-um 547)
(529 n. Chr.)
Benv. = Benvenutus Graffeus, practica
oculorum (um 1200)
Benzo = Benzo, episc. Albensis. ad Heinricum
IV imp. libri (1086-1090)
Berno = Berno, abb. Augiensis (1. Hälfte 11.
Jh.)
Bernold. = Bernoldus Constantiensis, Bernold von Konstanz, Mönch von St. Blaise (2. Hälfte 11. Jh.)
Berthold = Berthold von Reichenau, Annales (2. Hälfte 11. Jh.)
Bi. = Bibel
Bibac. = Marcus Furius Bibaculus, (um 100 v.-Octavian)
(1. Jh. v. Chr.)
Bitterauf = Bitterauf, Th., Die Traditionen des Hochstifts
Freising, 2, Bd., München 1905, 1909
Blaise Lexicon Latinitatis Medii Aevi, Dictionnaire Latin-français des auteurs du moyen-age, 1975
Boëth. = Anicius Manlius Severinus Boëthius
(um 480-524 n. Chr.)
Bon.-Anast. = Bonifatius Consiliarius und Anastasius
Bibliothecarius (9. Jh.)
Bonav. = Bonaventura (3. Viertel 13. Jh.)
Bonif. IX. = Papst. Bonifatius IX (1389-1404)
Bonif.-Lull. = Epistolarum
collectio Bonifatiii et Lulli (716-786)
Bourgin = Borgin, G., La
commune de
Botan. Sang. = Botanicus Sangallensis (9. Jh.)
BPr = Beda-Predigt (Ende 10. Jh.)
BR = Basler Rezepte (8. Jh.?)
Bracton Bracton, De liegibus et cunsuetudinibus Angliae
(1239-1256)
Brev. de Hier. = breviarius
de Hierosolyma (6. Jh. n. Chr.?)
Brev. expos. = brevis expositio Vergilii georgicorum
Brevium exampla = Brevium
exempla (1. Viertel
9. Jh.)
BrTr mittelhochdeutsche Benediktinerregel, Hs
1256/587 Stadtbibliothek Trier (Anfang 15. Jh.)
Bruckner = Bruckner, A., Regesta Alsatiae aevi
Merovingici et Karolini 496-918, Strasbourg-Zürich 1949
Brun. Long. = Brunus
Longoburgensis medicus, chirurgia magna (1252)
Brunel Pontieu Brunel, C., Recueil des actes des comtes de
Pontieu (1026-1279), Paris 1930
Bruno Quer. = Bruno von Querfurt (1000-1010)
Brutus = Marcus Iunius Brutus (85-42 v. Chr.)
Burch. Ursb. = Burchardus, praep. Ursbergensis, chronicon
(1229-1230)
C = Carmen ad Deum (Mitte 9. Jh.)
C. Gracch. = Gaius Sempronius Gracchus (154-121 v.
Chr.)
Caecil. = Gaius Statius Caecilius (230/220-168
v. Chr.)
Cael. Aur. = Caelius Aurelianus (5. Jh. n. Chr.)
Cael. Cic. = M. Caelius
Rufus, ad Ciceronem epistulae (um 50 v. Chr.)
Caelest. III. = Papst
Coelestininus III. (1191-1198)
Caes. = Gaius Iulius Caesar (100-44 v. Chr.)
(um 50 v. Chr.)
Caes. Arel. Caesarius
episcopus Arelatensis (1. Hälfte 6. Jh. n. Chr.)
Caesar. Heist. = Caesarius von Heisterbach (1. Hälfte 13.
Jh.)
Caesar. Heist. Cat.
= Caesarius von Heisterbach, Catalogus
archiepiscoporum Coloniensium (bis 1238)
Caesar. Heist.
Dial. = Caesarius von Heisterbach,
Dialogus miraculorum (1219-1223)
Caesell. = L. Caesellius Vindex grammaticus (1.
Drittel 2. Jh. n. Chr.)
Calixt. II. = Papst
Calixtus II. (1119-1124)
Calmet = Calmet,
A., Histoire ecclésiastique et civile de Lorraine,
Calp. = T.
Calpurnius Siculus (2.
Drittel 1. Jh. n. Chr.)
Camera = Camera,
M., Memorie storico-diplomatiche dell'antica città e ducato di Amalvi, 2. Bd., Salerno 1876, 1881
Cand. Fuld. = Candidus
sive Brun, mon. Fuldensis,
vital eigilis (um 840)
Candid. = opuscula,
quae Candidi scriptoris Ariani a se ficti persona indutus conscripsit Marius
Victorinus
Cantat. Argent. = Cantatorium
Argentinense (12. Jh.)
Cantat. Hub. = Cantatorium
Huberti, Chronicon Andaginense qui inscribitur (1098-1106)
Cass. Fel. = Cassius Felix ( Nordafrika 427?) Schrift (447
n. Chr.)
Cap. de villis = Capitulare de villis (795)
Cap. = Capitularia
(Kapitularien)
Caper = Flavius Caper (2. Jh. n. Chr.)
Capreol. = Capreolus
episcopus Carthaginiensis (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Carm. = Carmina
Carm. Arv. = Carmen Arvale (erst ab 218 n. Chr.)
überliefert, (3. Drittel 1. Jh. v. Chr.)
Carm. Bur. = Carmina Burana (12/13. Jh.)
Carm. de conc. Carmina de concordia mensuum (um 900)
Carm. de fig. = Carmen
de figuris vel schematibus (um 400 n. Chr.)
Carm. de Lamb. = Carmina de Lamberto (10. Jh.)
Carm. de pascha = Carmen de pascha (5. Jh. n. Chr.?)
Carm. de
Sod. = Carmen de Sodoma
(5. Jh. n. Chr.?)
Cassian. = Johannes Cassianus (um 360-um 435 n.
Chr.)
Cassiod. = Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus (um
485-um 580 n. Chr.)
Cato = Marcus Porcius Cato (234-149 v.
Chr.)
Catull. = Catull (Gaius Valerius Catullus)
(81/79-52/50 v. Chr.)
CB = Carmina Burana (11./12. Jh.)
Cels. = Gaius Cornelius Celsus (Werke zur
Zeit Tiberius verfasst [zwischen 14-37 n. Chr.])
Cenc. = Cencius, Lieber censuum ecclesiae Romane
(1192)
Cens. = Gaius
Censorius
Cereal. = Cerealis
episcopus Castelloripensis (5. Jh. n. Chr.)
Cet. Fav. = Marcus
Cetius Faventinus (3. Jh. n. Chr.)
Ch. = Christus und
die Samariterin (Ende 9. Jh.?)
Chalc. = Chalcidius
(um 300 n. Chr.) (Schrift Commentarius in Platonis Timaeum)
Chapin = Chapin, E., Les villes de foires de
Champagne des origines au début du XIVe siècle,
Char. = Charisius Flavius Sosipater, Ars
grammatica (um 362 n. Chr.)
Char. dig. = Aurelius
Arcadius Charisius iurisconsultus (nach
331 n. Chr.)
Chilp.
hymn. = Chilpericus
rex Merovingorum, hymnus in
Chiron = Mulomedicina Chironis (4. Jh.)
Christ. = Christian von Stavelot, Christian
Druthmar (9. Jh.)
Chrod. = Chrodegang von Metz, Regulal
canonicorum, forma primitiva (2. Drittel 8. Jh.)
Chromat. = Chromatius
episcopus
Aquileiensis (Anfang 5. Jh. n. Chr.)
Chron. Aldenb. = Chronicon Aldenburgense (12. Jh.)
Chron. Alex. = chronicum Alexandrinum (6./7. Jh.
n. Chr.)
Chron. Andag. = chronicon
sive cantatorium s. Huberti Andaginensis (Anfang 12. Jh.)
Chron. Bohem. = Chronia Bohemiorum, von Cosmas von Prag
(1119-1125)
Chron. Casaur. = Chronicon
Casauriense (bis 1182)
Chron. Goz. = Chronicon
Gozecense (um 1135)
Chron. Fred. = Chronicae
quae dicutnur Fredegarii scholastici (613-658)
Chron. Matth. = Matthias
von Neuenburg, Chronica Mathiae de Nuwenburg (1. Hälfte 14. Jh.)
Chron. Merseb. = Chronica
episcoporum Merseburgensium (1136)
Chron. Mosom. = Chronicon
Mosomagense (1040-1050)
Chron. Pol. = Chronicon
Polonorum (12. Jh.)
Chron. reg. = Chronica
regia Coloniensis (2. Hälfte 12. Jh.-Mitte 13. Jh.)
Chron. Reinh. = Chronica Reinhardsbrunnensis (Ende 12
Jh.-Mitte 13. Jh.)
Chron. Sal. = Chronicon
Salernitanum (um 974)
Chron. Ven. Alt. = Chronicon
Venetum, vulgo Altinate (9-13. Jh.)
Chrysost. = Iohannis
Chrysostomi (5./6. Jh. n. Chr.)
Cic. = Marcus Tullius Cicero (81-43 v.
Chr.)
CIL. = Corpus inscriptionum Latinarum (unterschiedliche
Entstehungszeit)
Cinc. = Lucius Cincius Alimentus (um 200 v.
Chr.)
Ciris = Ciris, Epos (1. Hälfte 1. Jh. n.
Chr.)
Claud. Don. = Tiberius Claudius Donatus (um 400 n. Chr.)
Claud. Mam. = Claudianus Ecdicius Mamertus (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Claud. Quadrig. = Quintus Claudius Quadrigarius (1. Jh. v. Chr.)
Claudian. = Claudius Claudianus (um 400 n. Chr.)
Cledon. gramm. = Cledonius, ars grammatica (5. Jh. n.
Chr.?)
Clem. =
Clem. ad. Cor. =
Cloat. frg. Macr. = Cloatius Verus,
fragmenta grammatica a scriptoribus servata (frühe augustäische Zeit) (3.
Drittel 1. Jh. v. Chr.)
Cod. Carolin. = Codex
Carolinus (um 791)
Cod. Eb. = Codex Eberhardi (nach 1150)
Cod. Eur. = Codex Euricianus
(Gesetzbuch Eurichs) (um 475)
Cod. Hermog. = Codex Hermogenianus (3. Jh. n. Chr.)
Cod. Iust. = Codex Iustinianus (528-534 n. Chr.)
Cod. Laur. = Codes Laureshamensis, hg. v. K. Glöckner
Cod. Theod. Codex Theodosianus (438 n. Chr.)
Cod. Thietm. = Codex thietmari, archiep. Salisburgensis
(1040-1060)
Cod. Udal. = Codex Udalrici (um 1101/02)
Cod. Wang. = Codex Wangianus Tridentinus, sc. Friderici de Wangen episc. (1027-1278)
Coelius = Lucius Coelius Antipater (Werk 130-100
v. Chr.)
Coll. Carth. = Collatio Carthaginensis (411 n. Chr.)
Coll. Mos. = lex dei sive Mosaicarum et Romanarum
legum collatio (nach 438 n. Chr.?)
Collect. ad. psalm. = collectae,
i. orationes dictae ad (sc. post) singulos psalmos
Colum. = Lucius Iunius Columella (1. Jh. n.
Chr.)
Columb. Hyens. = Columba (Columcille)
abbas Hyensis, hymnus abecedarius de fabrica mundi (2 Hälfte 6. Jh. n. Chr.)
Comm. = Commodianus
(3./5. Jh. n. Chr.)
Comment. augur. = commentariorum auguralium fragmentum
Common. patr. = commonitiones
sanctorum patrum (6. Jh. n. Chr.)
Compos. Luc. = Compositiones
(Lucenses) ad tingenda musiva (7./8. Jh.)
Comput. Carth. = computus Carthaginiensis (455. n.
Chr.)
Conc. = Konzil
Conr. Fab. = Conradus de Fabaria, Casuum s. Galli
continuatio tertia (um 1233)
Conr. Hirs. = Conradus, magister Hirsaugiensis, dialogus
super auctores (1. Hälfte 12. Jh.)
Conr. Mend. = Conradus Mendewinus, vita Attalae
(1270-1280)
Consens. mon. = regula consensoria monachorum
Consent. gramm. = Consentius, artis grammaticae quae
exstant (5. Jh. n. Chr.)
Const. = Constitutiones
Const. = Constantinus
Porphyrogenitus imperator Byzantinus (913-959 n. Chr.)
Constant. Afr. = Constantinus
Africanus (1020-1087)
Consuet. Clun. = Consuetudines Cluniacenses antiquores
(1000-1015)
Consuet. Farf. = Consuetudines
ut aiunt Farfenses (1030-1049)
Consuet. Norm. = Consuetudines
et justiciae ducatus Noramnniae (1091)
Consuet. Trev. = Consuetudines
monasticae cod. Treverensis (um 1000)
Coripp. = Flavius
Cresonius Corippus (6. Jh. n. Chr.)
Cornelia = Cornelia (190-115 v. Chr.)
Cornif. = Cornificius Longus (Ende 1. Jh. v.
Chr.)
Cosmogr. = cosmographia
anon. (6. Jh. n. Chr.?)
Crass. = Lucius Crassicius Pasicles (Ende 1.
Jh. v. Chr.)
Culex = Culex,
Appendix Vergiliana (1. Jh. n. Chr.)
Curios. urb. reg. = curiosum urbis Romae, sc. libelli de
regionibus urbis Romae recensio altera (2. Hälfte 4. Jh. n. Chr.)
Curtius = Quintus Curtius Rufus (1. Jh. n. Chr.)
Cypr. = Thascius Caecilius Cyprianus (Anf.
3. Jh.-258 n. Chr.)
Cypr. Gall. = Gaius Cyprianus Gallus
(Heptateuchdichter) (5. Jh.
n. Chr.)
Damas. = Damasus (2. Hälfte 4. Jh. n. Chr.)
Damig. lapid. = liber Damigeronis (vel Euacis) de lapidibus (5. Jh. n. Chr.?)
Dante = Dante Alighieri, De vulgari
eloquentia (1303-1305)
D'Achery = D'Achery,
L., Vetreum aliquot scriptorum ... spicilegium,
de Boüard = de
Boüard, A., Manuel de diplomatique française et pontiicale, 2 Bd.,
Decl. in Catil.
= declamatio in L. Sergium Catilinam
Ciceroni
Decret. Grat. = Decretum
Gratiani (um 1140)
Decret. patron. Amitern. = decreta patronatus selecta, a decurionibus Amiterninis C.
Sallio Pompeiano Sofronio oblati (325 n. Chr.)
Deleage vie = Déléage,
A., La vie rurale en
Descens. Christi = descensus
Christi ad inferos (4./5. Jh. n. Chr.)
Descr. Lob. = Descriptio villarum abbatiae Lobiensis
(868-869)
Desider. = Desiderius von Cahors (1. Hälfte 7. Jh.)
Dial. de scac. = Richardus Nigelli Filius, Richard FitzNeal,
Dialogus de scaccario (1177)
Diaeta Theord. = Diaeta Theodori (11.-12. Jh.)
Dict. = Dictyos
Cretensis (4. Jh. n. Chr.?)
Did. apost. = didascaliae
apostolorum latine versae (um 400 n. Chr.)
Diff. = differentiae,
i. collectiones nonnullae synonymorum sim.
Dig. = Digesten (533 n. Chr.)
Diom. = Diomedes Grammaticus (2. Hälfte 4.
Jh. n. Chr.) Ars
grammatica (370-380 n. Chr.)
Dionys. Exig. = Dionysios Exiguus (um 500 n. Chr.)
Diosc. = Pedianius Dioscurides (lat. 6. Jh.
n. Chr.?)
Dipl. = Diploma
Dirae = bukolisches Gedicht (frühe
Kaiserzeit, 1. Hälfte 1. Jh. n. Chr.)
Doctr.
apost. = doctrina apostolorum e graeco
(3. Jh. n. Chr.?)
Dom. Mars. = Domitius
Marsus (Zeitgenosse Ovids) (um die Zeitenwende)
Domesd. = Domesday Book (1086)
Don. = Aelius Donatus (um 310-380 n. Chr.)
Donatio Tiburt. = donationes a Fl. Valila ecclesiae
cuidam Tiburtinae facta (471 n. Chr.)
Dosith. = Dositheus (Ende 4. Jh. n. Chr.)
Drac. = Blossius Aemilius Dracontius,
Panegyrikos (um 484 n. Chr.)
Dronke CD Fuld. = Dronke,
E. F. J., Codex diplomaticus Fuldensis, Kassel 1850
Dronke Trad. Fuld. = Dronke, E. F. J., Traditiones et
antiquitates Fuldense,
Du Chesne Béthune = Du Chesne, A., Histoire généalogieque de la maison de Béthune, Paris 1639
Duchesne Norm. = Duchesne, A., Historiae Normannorum scriptores antiqui, Paris 1619
Dudo = Dudo S.
Quintini decanus, De moribus et actis primorum Normanniae ducum (um 1020)
Duenosinschr. = Duenos-Inschrift (7.- spätes 3. Jh. v. Chr.)
Dyasc. = Dyascorides (9. Jh.)
Dynam. = Eynamidia Hippocratis (9. Jh.)
E = Exhortatio ad plebem christianam
(Anf. 9. Jh.)
Ead. = Eadmer (1. Viertel 12. Jh.)
ED = Emsiger Domen (14. Jh.)
Ed. Diocl. = Edictum Diocletiani (301 n. Chr.)
Ed. Roth. = Edictum Rothari (643 n. Chr.)
Egbert. Egbertus Leodiensis, Egbert von Lüttich, Fecunda ratis (um 1023)
Ei = Ergänzungsindex zu ius und leges
(Juristenrecht und Kaisergesetze)
Einh. Trans. Marc. = Einhard, Translatio Marcellini et Petri (um
830)
Ekk. IV. = Ekkehard
IV., Mönch in St. Gallen, Casuum S. Gallli continuatio prima (um 1047-1053)
Ekk. IV. bened. = Ekkehard IV., Mönch in St. Gallen,
benedictiones super lectores per circulum anni et ad mensas (1027-1035)
Ekk. IV. pict. Sang.
= Ekkehard IV., Mönch in St. Gallen,
versus ad picturas claustri (1001-1022)
Ekk. Schon. cath. =
Eckbert von Schönau, sermones contra catharos (nach 1163)
Ekk. Schon. opusc. = Eckbert von Schönau, sermones contra catharos (2. Hälfte 12. Jh.)
Ekk. Uraug. = Ekkehardus Uraugiensis (gest. um 1130)
Eleg. in Maecen. = elegiae in Maecenatem, carmen vel
carmina appendicis Vergilianae (1. Jh. n. Chr.)
Elis. Schon. vis. = Elisabeth
von Schönau, visiones (1165-1181)
Embol. = Embolis
opusculorum Amalarii (um 835-838)
Emo = Emo,
Chronicon (1219-1237)
Enn. = Quintus Ennius (239-169 v. Chr.), (Werk
204-169 v. Chr.)
Ennod. = Ennodius Magnus Felix (473/74-521) (Werk
vor 513 n. Chr.)
Ephr. = Ephraem
Syrus (4. Jh. n. Chr.)
Epiced. = epicedion
Drusi (1. Jh. n. Chr.?)
Epiphan. = Epiphanius
episcopus Salaminis Cypri (vor 403 n. Chr.)
Epist. Austras. = epistulae
Austrasicae (6. Jh. n. Chr.)
Epist. Bonif. = epistolae
variorum in Bonifatii epistolarum collectione exstantes (8. Jh.)
Epist. Desid. = Epistolae
Desiderium Cadurcensem (630-655)
Epist. Dominic. = Epistolae Dominicanorum (um 1250-1280)
Erkemb. = Erkembaldus, Bischof von Straßburg,
Carmina (10. Jh.)
Erment. = Ermentarius (2. Drittel 9. Jh.)
Ermold. = Ermoldus Nigellus, Ermold der Schwarze
(1. Hälfte 9. Jh.)
Espinas Espinas, G., Recueil de documents
relatifs à l'histoire du droit municipal en
Eter. = Hugo
Etherianus (2. Hälfte 12. Jh.)
Euagr. = Euagrius
Antiochenus, vitae Antonii monachi ab Athanasio (370 n. Chr.)
Euagr. Gall. = Euagrius
quidam Gallus, altercatio legis inter Simonem Iudaeum et Theophilum Christianum
(1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Euagr. sent. mon. = Euagrii
Pontici, sententiae ad monachos
Eucher. = Eucherius von Lyon (Eucherius
Lugdunensis) (um 380-um 450 n. Chr.)
Eug. = Eugenius von Toledo (1. Hälfte 7.
Jh.)
Eugen III. Papst Eugen III. (1145-1153)
Eugipp. = Eugippius
(Mitte 5. Jh.-533 n. Chr.)
Eugraph. = Eugraphius, commentum Terentii (6. Jh.
n. Chr.?)
Eumen. = Eumenius (264-um 312 n. Chr.)
Euod. = Euodius
episcopus Vzalitanus Africae proconsularis
Euseb. Emes. = Eusebii
episcopi Emeseni
Euseb. Gall. = Eusebius
Gallicanus (5. Jh. n.
Chr.)
Euseb. Med. = Eusebius episcopus Mediolanensis (Mitte 5. Jh. n. Chr.)
Eustath. = Eustathius quidam, Basilii Magni (um
400 n. Chr.)
Eutr. = Eutropius (Breviarium ab urbe
condita (um 370 n. Chr.)
Eutych. = Eutyches
grammaticus (4. Jh. n. Chr.)
EV = Einhardi Vita Karoli (830-840?)
EvB = Berliner
Evangelistar (1340)
Exc. barb. = excerpta barbari vel ex barbaro (6./7.
Jh. n. Chr.)
Exc. Bob. = excerpta
Bobiensia (5. Jh. n. Chr.?)
Exc. not. urb. chron. = excerpta de montibus et aquis
urbis Romae tradita una cum Notitia urbis Romae
Explan. in Don. = Sergius vel Servius q. d., explanationes in artem Donati (5./6.
Jh. n. Chr.?)
Expos. mund. = Expositio totius mundi et gentium (459/460
n. Chr.)
Facund. = Facundus Hermianensis (Mitte 6.
Jh. n. Chr.)
Falco = Falco,
Richter in Benevent, Chronicon Mediolanense (12. Jh.)
Fantuzzi = Fantuzzi,
G., Monumenti Ravennati de' secoli di mezzo per la maggior parte inediti, 6
Bd., Venedig 1801-1804
Fatteschi = Rfatteschi, G., Memorie istorico-diplomatiche
riguardanti la serie de' duchi di Spoleto, e la topgrafia de' tempi di mezzo
del ducato di Spoleto, Camerino 1801
Faust. Aug. = Faustus Manichaeus, verba ab
Augustino allata (3. Drittel 4. Jh. n. Chr.)
Faust. Rei. = Faustus Reiensis (5. Jh. n. Chr.)
Fav. Eul. Favonius
Eulogius rhetor Carthaginiensis (um 385 n. Chr.)
Fayen = Fayen,
A., Liber traditonum Sancti Petri Blandiniensis, Gand 1906
Ferrand. = Ferrandus diaconus Carthaginiensis (1.
Hälfte 6. Jh. n. Chr.)
Ferreol. reg. = Ferreolus
episcopus Vceticensis Gallus, regula monastica (vor 581 n. Chr.)
Fest. = Sextus Pompeius Festus, de verborum
significatio (2. Hälfte 2. Jh. n. Chr.)
FG = Fränkisches Gebet (821)
Filastr. = Filastrius (vel Filaster) episcopus Brixiensis (3. Drittel 4.
Jh. n. Chr.)
Firm. = Iulius Firmicus Maternus, (343/350
n. Chr.)
Firm. math. = Iulius Firmicus Maternus, Matheseos libri octo (334/337 n.
Chr.)
Flach = Flach, J., Les origines de
l'ancienne
Flod. ann. = Flodoard von Reims, Annales (919-966)
Flod. de sanct. = Flodoard von Reims, De sanctis Romanis carmen
sive De triumphis Christi apud Italiam (939)
Flod. hist. = Flodoard von Reims, Historia ecclesiae
Remenis (948)
Flod. op. = Flodoard von Reims, Opuscula metrica de
triumphis Christi (3. Drittel 10. Jh.)
Flor. = Florus (um 120 n. Chr.)
Flor. Lugd. = Florus, Diakon von Lyon (1. Hälfte 9. Jh.)
FM = Freckenhorster Heberegister (11. Jh.)
Fol. = Gilbert Foliot, Bischof von London (12. Jh.)
Folc. = Folcardus, Mönch von St. Bertin (um 1050)
Folcuin. G. abb. Lob. = Folcuinu abbas Lobiensis, Gesta abbatm Lobiensium (980)
Formos. = Papst Formosus (891-896)
Formulae = Formulae
Formulae Andecav. = Formulae Andecavenses (Ende 6. Jh. n.
Chr.)
Formulae Flav. = Formulae collectiones Flaviniacensis
(Mitte 8.-9. Jh.)
Formulae Senon. = Formulae
Senoneses vetustiores et rectiores (Mitte 8. Jh.-Mitte 9. Jh.)
Fort. Aug. = Fortunatus Manichaeus quae in
disputatione contra Augustinum in medium protulit (390-400 n. Chr.)
Fortun. gramm. = Atilius Fortunatianus (4. Jh. n. Chr.)
Fortun. rhet. = Consult(i)us Fortunatianus, ars
rhetorica (4. Jh. n.
Chr.?)
FP = Freisinger Paternoster (830?, 10. Jh.)
Frec. = Frechulf, Bischof von Lisieux, Chronica (1. Hälfte 9. Jh.)
Fred. = Fredegar (um 700?)
Frg. Bob. gramm. = fragmenta et frustula nonnulla codicibus
olim Bobiensibus servata, quae ad grammaticam pertinent
Frg.
Frideg. = Fridegodus,
Vita S. Wilfridi (vor 950)
Friedr. II. de arte
= Kaiser Friedrich II., De arte
venandi cum avibus (1246)
Frith. = Frithegod
(um 950)
Frontin. = Sextus Iulius Frontinus (um 100 n.
Chr.)
Fronto = Marcus Cornelius Fronto (100-170 n.
Chr.)
Froum. carm. = Froumundus, mon. Tergernseensis, carmina (Ende 10. Jh.)
Froum. epist. = Froumundus,
mon. Tergernseensis, epistolae (Ende 10. Jh.-Anfang 11. Jh.)
Frut. = Frutolfus, Chronicon universale (um
1100)
Fulb. epist. = Fulbert von Chartes (Fulbertus
Carnotensis), Epistolae (vor 1028)
Fulb. Hymn. = Fulbert von Chartes (Fulbertus Carnotensis),
Hymnus de Pantaleone (vor 1028)
Fulb. Vit. Autb. = Fulbert von Chartes (Fulbertus Carnotensis),
Vita Autberti spisc. Cameracensis (nach 1015)
Fulch. = Fulcher von Chartres, Historia Hierosolymitana (nach 1100)
Fulg. = Fabius Planciades Fulgentius Afer (um 500 n. Chr.)
Fulg. Rusp. = Fulgentius von Ruspe (1. Drittel 6.
Jh. n. Chr.)
Fund. Brunw. = Fundatio,
Brunwilarensis monasterii fundamtorum actus (1065-1091)
G = Georgslied
(Ende 9. Jh.)
G. cons. Andegav. = Johannes
Majoris Monaterii, Gesta consulum Andegavorum (1165-1173)
Gaius = Gaius (140-180 n. Chr.)
(Instructiones um 159 n. Chr.)
Galb. = Galbertus von Brügge (1. Drittel 12. Jh.)
Galen. = Gal(i)eni
alfabetum (nach 6. Jh. n. Chr.?)
Gall. chr. =
Gargil. = Gargilius
Martialis (vor 260 n. Chr.)
Garn. Roch. = Garnerius von Rochefort, Sermones (Anfang
12. Jh.?)
Gau. Bass. Gell. = Gavius Bassus, operis de origine verborum et vocabulorum fragmenta
a scriptoribus servata (1. Jh. n. Chr.)
Gaudent. = Gaudentius
episcopus Brixiensis (4. Jh. n. Chr.)
Geber. = Geberus, alchimista Arabo-Latinus
(12./13. Jh.)
Gell. = Aulus Gellius (130 -?), Noctes
Atticae (um 165 n. Chr.)
Gennad. = Gennadius,
Priester in Marseille (Ende 5. Jh. n. Chr.)
Gerb. astrol. = Gerbertus, archiep. Remensis et Ravennas,
lieber de astrolabio (10/11. Jh.)
Gerbert epist. = Gerbert von Aurillac, Epistolae (983-997)
Gerh. Aug. = Gerhardus, presb. Augustanus
(983-993)
Gerh. Sted. = Gerhardus, praep. Stederburgensis,
annales (um 1200)
Gerhoch Gerhoch von Reichersberg
(1092/93-1169)
Germ. = Germanicus
Caesar, Aratea (1. Drittel 1. Jh. n. Chr.)
Gessler = Gessler, J., La Charte de Brusthem
(1175)
Gest. Bereng. = Gesta Berengarii imp. (915-924)
Gest. Camer. = Gesta episcoporum Cameracensium (um
1041-1044)
Gest. Ern. I = Gesta
Ernesti, ducis Saxonia, versio prosaica
prior (Mitte 12. Jh.)
Gest. Ern. II = Gesta Ernesti ducis, versio prosaica
posterior (Ende 13. Jh.)
Gest. Fed. = Gesta
Federici I imperatoris in Lombardia (vor 1177)
Gest. Lietb. = Gesta
Lietberti episc. Cameracensis (nach 1076)
Gest. Melet. = gesta Meletii schismatici Aegyptii (6. Jh. n. Chr.?)
Gest. Pilat. = gesta Pilati (5. Jh. n. Chr.)
Gest. pontif. Camerac. = Gesta pontificum Cameracensium (um 1041-1044)
Gest.
Gest. Tancr. = Gesta
Tancredi, von Raoul de
Gest. Trev. = Gesta Treverorum (1. Hälfte 12. Jh.)
Gild. = Gildas (um 510-570 n. Chr.)
Gilleb. = Gillebertus de Hoilandia (12. Jh.)
Giry etabl. Rouen = Giry,
A., Les établissements de
Rouen, 2. Bd.,
Gisleb. Mont. = Gislebertus,
praep. Montensis, chronicon Hanoniense (Ende 12. Jh./Anfang 13. Jh.)
Giulini = Giulini, G., Memorie spettantit alla
storia ... di Milano, Mailand 1760-1771
Gl = Glosse (unterschiedliche
Entstehungszeit)
Gl Pap. = Glossae Papiae, oder Elementarium
doctrinae elementum von Papias (11. Jh.)
Glaber = Rodulfus Glaber (1026-1045)
GlEe = Essener Evangelienglossen (10. Jh.)
GlG = Gregorglossen (10. Jh.)
GlGh = Gandersheimer Glosse (12. Jh.)
GlHvB= Glossae Hildegardis (13. Jh.)
GlLV = Leidener
Vegetiusglossen (10./11. Jh.)
GlP = Sankt Peterer Glossen (1000)
GlPP = Prudentiusglossen aus Paris (11.
Jh.)
GlPW = Prudentiusglossen
aus Werden (Ende 10. Jh.)
GlPWf = Prudentiusglossen
aus Werden (Ende 10. Jh.) - Fragment (1. Hälfte 10. Jh.)
GlTr = Glossen
Trier (Anfang 11. Jh.)
GlVO = Vergilglossen
aus Oxford (11. Jh.)
GlVW = Vergilglossen
aus Wien (11. Jh.)
Godef. = Gottfried
von Viterbo, Godefridus viterbiensis, Pantheon (1187-1190)
Godesc. Aqu. = Godescalcus,
praep. Aquensis (2. Hälfte 11. Jh.)
Godesc. Saxo = Godescalcus Saxo,
Gottschalk von Orbais (Werk 2. Drittel 9. Jh.)
Godfr. Vind. = Godefridus, Abt von Trinité à Vendôme (12. Jh.)
Gonzo = Gonzo, abb.
Flroinensis, miracula Gangulfi, mart. Varennis (um 1045)
Gozech. = Gozechinus/Goswinus Moguntinus (3. Viertel 11. Jh.)
GP = St.
Galler Paternoster und Credo (Ende 8. Jh.)
Gracch. = Gracchus (augusteische Zeit),
Zeitgenosse Ovids (um die Zeitenwende)
Grat. = Gratian,
Gratianus de Clusio (2. Drittel 12. Jh.)
Gratt. = Grattius
(um die Zeitenwende) (augusteische Zeit)
Greg. II. = Papst Gregor II. (715-731)
Greg. III. = Papst Gregor III. (731-741)
Greg. V. = Papst Gregor V. (996-999)
Greg. VII. = Papst Gregor VII. (1073-1085)
Greg. IX. = Papst Gregor IX. (1227-1241)
Greg. Catin. = Gregorius Catinensis, Chronicon Farfense
(um 1110-1125)
Greg. M. = Gregor der Große (Gregorius Magnus)
(540-604 n. Chr.)
Greg. Tur. = Gregor von Tours (Gregorius Turonensis) (538/39-594 n. Chr.)
Grill. rhet. = Grillius scriptor rhetoricus,
commentarii in CIC. inv. quae
exstant (5. Jh. n. Chr.?)
Guar. = Guarimpotus,
Passio S. Eustratii (10. Jh.?)
Guic. = Guicennas,
miles Teutonicus, de arte bersandi (13. Jh.)
Guido Aret. = Guido Aretinus (1. Hälfte 11. Jh.)
Guibert. Novig. de incarn. = Guibertus abbas Novigensis, De incarnatione contra Judaeos (vor
1118)
Guibert. Novig. Gest. = Guibertus
abbas Novigensis, Gesta Dei per Francos (1106-1109)
Guibert. Novig.
pign. = Guibertus abbas Novigensis, De
pignoribus sanctorum (um 1119)
Guibert. Novig.
vita = Guibertus abbas Novigensis, De
vita sua (1114-1117)
Guichenon Bibl. = Guichenon,
S., Bibliotheca Sebusiana, sive variarum chartarum ... nusquam antea editarum
miscellae centuriae II, Lyon 1660
Guido disc. = Guido, Abt von Farfa, Disciplina
Farfensis (um 1093)
Guill. Ryck. = Guillaume
de Ryckel (1249-1272)
Guitm. = Guitmundus, Bischof von Aversa (11.
Jh.)
Gump. = Gumpoldus,
episc. Mantuanus, vita Wenceslai ducis Bohemiae (um 983)
Gunth. = Guntherus
Parisiensis (11. Jh.)
H = Heliand
(830)
Hadr. = Kaiser Hadrianus (76-138 n. Chr.)
Hadr. I. =
Hadr. II. = Papst Hadrian II. (867-872)
Hadr. III. = Papst Hadrian II. (884-885)
Hariulf. Chron. Centul.
= Hariulfus abbas Aldenburgensis,
Chronicon Centulense (1085-1105)
Hariulf. Vit. = Hariulfus abbas Aldenburgensis, Vita S. Arnulphi episc. Suessionensis (bis 1114)
Haskins =
Heges. = Hegesippus (um 110-um 180 n. Chr.)
Heir. = Heiricus von Auxerre (3. Viertel 9. Jh.)
Heito = Heito abb. Augiensis, episc. Basileensis, visio Wettini (824)
Helg. = Helgaldus, Epitoma vitae Rotberti regis (nach 1031)
Helin. = Helinandus, Mönch von Froidmont (12. Jh.)
Helmold. = Helmoldus Bozoviensis, Chronica Slavorum
(1163-1172)
Helw. = Helwicus, lector Magdeburgensis (1.
Hälfte 13. Jh.)
Henr. Sept. = Henricus Septimellenis (4. Viertel 12.
Jh.)
Herac. = Heraclius, de coloribus et artibus
Romanorum, pars metrica et prosaica (12.-13. Jh.)
Herb. = Herbord,
Dialogus de vita Ottonis episc. Babenbergensis
(1158-1159)
Herbert. = Herbert von Bosham (2. Hälfte 12. Jh.)
Herig. gest. = Herigerus, abb. Laubacensis, gesta episcoporum Tungrensium, Traiectensium et Leodiensium (um 980)
Herig. reg. = Herigerus, abb. Laubacensis, regulae de numerorum abaci rationibus (Ende 10. Jh.)
Herig. Ursm. = Herigerus, abb. Laubacensis, vita Ursmari (2. Hälfte 10. Jh.)
Herim. = Her(i)mannus Contractus, Hermann von Reichenau, Chronicon (2. Drittel 11. Jh.)
Herm. = Hermas (174-189 n. Chr.)
Herm. Aug. vit. = Hermannus Contractus, mon. Augiensis, de octo
vitiis principalibus (1044-1046)
Herm. Pal. = pastoris Hermae, versio Palatina (5.
Jh. n. Chr.)
Hermen. Celtis = hermeneumata codicis Conradi Celtis
(4. Jh. n. Chr.?)
Hermog. dig. = Hermogenianus iurisconsultus, fragmenta in dig. servata
(284-305 n. Chr.?)
Hesych. = Hesychios (6. Jh. n. Chr.)
HI = Heidelberger Index zum Codex
Theodosianus (Gesetzbuch Theodosius' II.)
Hier.= Hieronymus (Sophronius Eusebius) (um 347-419/420 n. Chr.)
Hil. = Hilarius von Poitiers (um 315-367/368
n. Chr.)
Hilarian. = Q. Iulius
Hilarianus episcopus Africanus (um 397 n. Chr.)
Hildeb. = Hildebert von Lavardin (1056-1133)
Hildeg. Div. op. = Hildegard von Bingen, Liber divinorum operum
simplicis hominis (1163-1173/74)
Hildeg. Ep. = Hildegard von Bingen, Briefe (2. Drittel 12.
Jh.)
Hildeg. Phys. = Hildegard von Bingen, Physica (1151-1158)
Hildeg. scivias = Hildegard von Bingen, scivias sive visiones
ac revelationes (1141-1151)
Hilduin = Hilduin von Saint-Denis (1. Hälfte 9.
Jh.)
Hink. = Hinkmar von Reims (9. Jh.)
Hink. Praed. = Hinkmar von Reims, De praedestinatione Dei
(853)
Hippiatr. = corpus hippiatricorum graecorum
Hippocr. aer. = Hippocratis
medici Coi corporisque Hippocratici q. d. scripta e graeco versa, de aere aquis
locis (5. Jh. n. Chr.?)
Hippocr. mul. = Hippocratis
medici Coi corporisque Hippocratici, de morbis mulierum (6. Jh. n. Chr.?)
Hippocr. progn. = Hippocratis
medici Coi corporisque Hippocratici q. d. scripta e graeco versa, prognosticum
(5. Jh. n. Chr.?)
Hirt. = Aulus
Hirtius (um 50 v. Chr.)
Hisp. Fam. = Hisperica Famina (um 550 n. Chr.)
Hist. Apoll. = Historia Apollonis regis Tyri (6. Jh. n. Chr.)
Hist. Aug. = Historia Augienses (13. Jh.)
Hist. Comp. = Historia Compostellana (1. Hälfte 12. Jh.)
Homer. = Homerus
latinus (2. Drittel 1. Jh. n. Chr.)
Honor. II. = Papst
Honorius III, Briefe (1124-1130)
Honor. III. = Papst
Honorius III, Briefe (1216-1227)
Honor. Aug. = Honorius
Augustodunensis (1. Hälfte 12. Jh.)
Hor. = Horaz (Quintus Horatius Flaccus)
(65-8 v. Chr.)
Host. carm. = Hostius, carmen (bellum Histricum) (2.
Hälfte 2. Jh. v. Chr.)
Hrab. Maur. = Hrabanus/Rabanus Maurus (1. Hälfte 9. Jh.)
Hrot. = Hrotsvit,
Roswitha von Gandersheim (3. Viertel 10. Jh.)
Hucb. = Hucbald von
Saint-Amand (9./10. Jh.)
Hugeb. = Hugeburc, mon. Heidenheimensis (um
778)
Hugo abb. Farf. = Hubo
abbas Farfensis, Destructio monasterii Farfensis (um 1020)
Hugo Cleer. = Hugo
de Cleeriis, Commentarius de Majoratae et Senescalia Franciae (12. Jh.)
Hugo Falc. = Hugo
Falcandus, Historia de rebus gestis in regno Siciliae (vor 1190)
Hugo Farf. = Hugo
abbas Farfensis, Destructio monasterii Farfensis (um 1020)
Hugo Farf. except. = Hugo
abbas Farfensis, Exceptio brevis relationum de sui monasterii diminutione (um
1024-1026)
Hugo Farf. quer. = Hugo
abbas Farfensis, Querimonium de castro Tribuco et Bucciniano (1026-1027)
Hugo Fl. = Hugo
von Flavigny, Chronicon (1090-1112)
Hugo Fol. Best. = Hugo
de Folieto, Hugues de Fouilloy, De bestiis et aliis rebus (12. Jh.)
Hugo Fol. Nupt. = Hugo
de Folieto, Hugues de Fouilloy, De nuptiis (12. Jh.)
Hugo S. Vict. did. = Hugo
von Sankt Viktor,
Eruditionis didascalicae libri VII (um 1128)
Humb. = Humbert von Silva Candida (2. Drittel 11. Jh.)
Hyd. = Hydatius
Lemicus in Gallaecia (5. Jh. n. Chr.)
Hyg. = Gaius Iulius Hyginius (augusteisch,
2. Hälfte 1. Jh. v.
Chr.)
Hyg. ast.= Hyginus (2. Jh. n. Chr.?)
Hyg. fab. = Hyginus (2. Jh. n. Chr.?)
Hyg. mun. = Hyginus, liber de munitionibus castrorum
(3. Jh. n. Chr.?)
I = althochdeutscher Isidor (Ende 8. Jh.)
Iavolen. = Lucius Iavolenus Priscus (2. Hälfte 1. Jh. v. Chr.)
Ignat. = Ignatii
episcopi Antiocheni (vor 110 n. Chr.)
Inscr. Dueni (s.
Duenosinschrift)
Ind. capp. = indices
capitulorum (vor 7. Jh. n. Chr.)
Innoc. II. = Innozenz II, Briefe (1130-1143)
Innoc. III. ep. = Innozenz III, Briefe (1198-1216)
Innoc. III. myst. = Innozenz III, De Sacro Altaris Mysterio (vor 1198)
Innoc. III. reg.
= Innocentii III papae registrum super
negotio Romani imperii (1199-1209)
Innoc. IV. ep. = Papst Innozenz IV, Briefe (1243-1254)
Inschr. = Inschrift (unterschiedliche
Entstehungszeit)
Inst. = Institutiones des Gaius (Mitte 2.
Jh. n. Chr.)
Inst. Iust. = institutiones Iustiniani Augusti (um 533 n. Chr.)
Ioh. Bicl. chron. = Iohannes abbas Biclarensis Hispanus,
continuatio chronicorum Victoris Tonnennensis (nach 614 n. Chr.)
Iord. Ruff. = Ioradnus Ruffus Calabriensis, de medicina
equorum (um 1252)
Iovin. = Iovinianus haereticus, verba ab
Hieronymo allata (Ende 4. Jh. n. Chr.)
Iren. = Irenäus von Lyon (135-202 n. Chr.)
(Überlieferung 4. Jh. n. Chr.?)
Isid. = Isidor von Sevilla (Isidorus Hispalensis) (um 560-636 n. Chr.)
Isid.
Itala = (= Vetus Latina, nach 220 n. Chr.)
Itin. Alex. = Itinerarium
Alexandri (um 340 n. Chr.)
Itin. Anton. = Itinerarium Antonini (3. Jh. n. Chr.)
Itin. Burdig. = Itinerarium Burdigalense
(333 n. Chr.)
Itin. Theod. = Itinerarium
Theodosii cuiusdam (Mitte 6. Jh. n. Chr.)
Iudicium Pictav. = iudicium
de monasterio Pictaviensi (590 n. Chr.)
Iul. Hon. = Iulius Honorius (4./5. Jh. n. Chr.)
Iul. Obsequ. = Iulius Obsequens (4. Jh. n. Chr.)
Iul. Ruf. = Iulius Rufinianus (4. Jh. n. Chr.?)
Iul. Tol. = Iulianus von Toledo, Historia Wambae
regis (nach 673)
Iul. Sev. = Iulius
Severianus, praecepta artis rhetoricae (5. Jh.
n. Chr.?)
Iul. Val. = Iulius Valerius Alexander Polemus (4.
Jh. n. Chr.)
Iul. Vict. = C. Iulius Victor, ars rhetorica (4. Jh. n. Chr.?)
Iulian. Iulianus von Aeclanum (Mitte 5.
Jh. n. Chr.)
Iulian. Aug. = Iulianus Aeclanensis episcopus Pelagianus, verba Iuliani ab
Augustino allata (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Iulian. epit. = Iulianus iurisconsultus
Constantinopolitanus, epitome novellarum Iustiniani (555/556 n. Chr.)
Iunil. = Iunil(li)us
Africanus (Mitte 4. Jh. n. Chr.)
Iustin. = Marcus
Iunian(i)us Iustinus (3. Jh. n. Chr.?)
Iuv. = Juvenal (Decimus Iunius Iuvenalis)
(um 67-um 127 n. Chr.)
Iuvenc. = Iuvencus, Gaius Vettius Aquileus (Werk
um 325 n. Chr.)
Ivo Char. = Ivo
von Chartres (um 1094/95)
Jac. Vitr. = Jacobus von Vitry (1. Hälfte 13. Jh.)
Joc. = Jocelinus de Brakelond, Chronica de rebus gestis Samsonis abbatis monasterii Sancti Edmundi (1198-1202)
Joh. Afflig. = Johannes Cottonius Afflgemensis,
musica (1100-1121)
Joh. Codagn. = Johannes Codagnellus, Annales Placentini
(bis 1235)
Joh. Diac. cen. = Johannes Diaconus Romanus, versiculi de cena
Cypriani (875)
Joh. Diac.
Joh. Neap. = Johannes von Neapel (9./10. Jh.)
Joh.
Joh. Sarisb. Ep. = Johannes von Salisbury, Epistolae (12. Jh.)
Joh. Sarisb. Met. = Johannes von Salisbury, Metalogicus (um 1159)
Joh. Sarisb. Polycr.
= Johannes von Salisbury, Polycraticus
(1156-1159)
Joh. Sarisb. Vit.
Ans. = Johannes von Salisbury, Vita S.
Anselmi (um 1159)
Joh. Sarisb. Vit.
Thom. = Johannes von Salisbury, Vita S.
Thomae Cantuariensis (nach 1170)
Joh. Scot. = Johannes Scottus Eriugena (9. Jh.)
Joh. Ven. = Johanes,
Diakon von Venedig, Chronicon Venetum (11. Jh.)
Joh. Vict. = Johannes Abt von Victring (Johannes
abbas Victoriensis) (1. Hälfte 14. Jh.)
Joh. VIII. = Papst Johannes VIII., Briefe (872-882)
Joh. XII. = Papst Johannes XII., Briefe (955-963)
Joh. XIII. = Papst Johannes XIII., Briefe (965-972)
Joh. XXII = Papst Johannes XXII (1316-1334)
Jonas Vit.
Jord. = Jordanes Geta (6. Jh. n. Chr.)
Jul. Tol. = Julian von Toledo (2. Hälfte 7. Jh.)
K = 17 Küren (Ende 11. Jh.?)
KE = Kürenepilog
KF = Küren von Fivelgo (13. Jh.)
KG = Kasseler Gespräche (8.
Jh.?)
Kötzschke = Kötzschke, R., Die Urbare der Abtei Werden an der Ruhr
L (afries.) = 24 Landrechte
Labeo = Attius Labeo, qui vertit Homeri
carmina (1. Jh. n. Chr.?)
Laber. = Lucius/Decimus Laberius (106-43 v.
Chr.)
Lact. = Laktanz, Lucius Caecilius Firmianus
Lactantius (um 250-317 n. Chr.)
Laev. = Laevius (2./1. Jh. v. Chr.)
LAl = Lex Alamannorum (712-725?)
Lamb. = Lambertus, magister Anglicus,
tractatus de muscia quadrata seu mensurata (um 1240)
Lamb. Ard. = Lambertus Ardensis, Historia comitum
Ghisnensium (1194-1198)
Lamb. Hers. annal. =
Lambert von Hersfeld, annales (1077-1080)
Lamb. Hers. inst. = Lambert von Hersfeld, libelli de
institutione Hersfeldensis ecclesiae fragmenta (um 1076)
Lamb. Hers. Lull. =
Lambert von Hersfeld, vita Lulli (1063-1073)
Lamb. Tuit. = Lambertus, mon. Tuitiensis, abb.
Leodiensis, vita et miracula Heriberti, archiep. Coloniensis (Mitte 11. Jh.)
Land. Landulf von Mailand, Historia
Mediolanensis (1. Drittel 12. Jh.)
LangWb = F. Bluhme, Edictus
ceteraeque Langobardorum Leges, 1869, S. 665ff.
Lantb. Tuit. = Lantbertus
Tuitiensis, Miracula Heriberti archiep. Coloniensis (nach 1050)
Latham Revised Medieval Latin Word-List from British and Irish
Sources, prepared by, R. E. Latham, London - Oxford 1965
Laurent. = Laurentius
(Mellifluus) episcopus
Laus Pis. = incertus
poeta, laus Pisonis (1. Jh. n. Chr.)
LB = Lorscher Beichte (Ende 9. Jh.)
LBai = Lex
Baiuvariorum (vor 743)
LBur = Lex Burgundionum (Volksrecht der
Burgunder) (überliefert seit 9. Jh.)
LCham = Ewa Chamavorum
(Volksrecht der fränkischen Chamaven) (um 800)
Leander = Leander episcopus Hispalensis (600/601
n. Chr.)
Leg. Henr. = Leges Henrici I, (um 1115)
Leo III. = Papst
Leo III (795-816)
Leo VIII. = Papst Leo VIII. (963-965)
Leo IX. = Papst
Leo IX. (1049-1054)
Leo M. = Leo der Große (440-461 n. Chr.)
Leo arch. = Leo von Neapel (10. Jh.)
Leo Ost. = Leo Marsicanus bzw. Leo Ostiensis,
Bischof von Ostia, Chronica monasterii Casinensis (um 1100)
Leth. Mir. = Lethaldus Miciacensis, Miracula Maximi
abb. Miciancensis (nach
972)
Lex agr. = Lex agraria (111 v. Chr.)
Lex Burg. Lex Burgundionum (1. Viertel 6. Jh. n.
Chr.)
Lex Iul. = Lex Iulia et Papia (2 Gesetze) (18 v.
und 9 v. Chr.)
Lex Iul. munic. = lex tabulae Heracleensis (Iulia
municipalis q. d.) (45 v. Chr.?)
Lex Manc. = lex
(epistula?) de villae Magnae colonis ad exemplum legis Mancianae data (98-117
n. Chr.)
Lex met. Vipasc. = Lex metalli Vipascensis (2. Jh. n. Chr.)
Lex Raet. Cur. = Lex Romana Raetica Curiensis (2 Hälfte 8.
Jh.-Anfang 9. Jh.)
Lex Rom. cur. = Lex Romana Raetica Curiensis quandoque dicta
Utinensis
Lex Urson. = Lex
Ursonensis (nach 44 v.
Chr.)
Lex vic. Furf. = lex a vicanis Furfensibus templo Iovis
dicta (58 v. Chr.)
LF = Lex Salica (-Fragment), althochdeutsche(s)
(Anf. 9. Jh.)
LFris = Lex Frisionum
(Volksrecht der Friesen) (um 800)
Lib. de asse = liber de asse (3./4. Jh. n. Chr.)
Lib. diurn. = liber diurnus (7. Jh.-8. Jh.)
Lib. geneal. = liber
genealogus (5. Jh. n. Chr.)
Lib. gener. chron. = liber
generationis uterque qui ex eadem stirpe (Hippolyti chronicis graecis) ac
Chron. Alex. ortus iuxta hoc opusculum a Mommsen editus est (nach 359 n. Chr.?)
Lib. pontif. = liber
pontificalis (um 530 n. Chr.)
Libri Karol. = Libri Karolini (um 790)
Licent. = Licentius,
carmen ad Augustinum (395 n. Chr.)
Liebermann = Liebermann, Felix, Die Gesetze der Angelsachsen 1ff.,
Lios Mon. = Lios
Monocus (9. Jh.)
Lisiard. Hist. = Ps.-Lisiardus, Schreiber in
Liudpr. = Liudprandus episcopus Cremonensis (2.
Drittel 10. Jh.)
Liudpr. Hist. Ott. =
Liudprandus episcopus Cremonensis, Historia Ottonis (964)
Liudpr. Leg. = Liudprandus episcopus Cremonensis, relatio
de leagtione Constantinopolitana (um 968)
Liudpr. Lib.
antapod. = Liudprandus episcopus Cremonensis, Liber antapodoseos (958-962)
Liudpr. rel. de leg.
Cont. = Liudprandus episcopus Cremonensis, Relatio de legatione Constantiopolitana
(969)
Liutg. = Liutgerus, episc. Monasteriensis,
Vita Gregorii (786-804)
Liv. = Titus Livius (59 v. Chr.-17 n.
Chr.)
Liv. Andr. = Livius Andronicus (280/260-vor 200
v. Chr.)
LLang = Leges Langobardorum
(Volksrecht der Langobarden) (ab 643)
Lobineau = Lobineau, G.-A.,
Histoire de Bretagne, Paris 1707
LRib. = Lex Ribuaria (763/764?)
LSal = Lex
Salica (3. Viertel 8. Jh.)
LSax. = Lex Saxonum (um 800)
LThur. = Lex
Thuringorum (um 800)
Lu = Ludwigslied
Luc. III. = Papst Lucius III. (1181-1185)
Lucan. = Lukan (Marcus Annaeus Lucanus) (39-65 n. Chr.)
Luchaire Luchaire,
a., Histoire des institutions monarchiques de la
Lucif. = Lucifer
episcopus Caralitanus (355-361 n. Chr.)
Lucil. = Gaius Lucilius (um 180-102 v. Chr.)
Lucius II. = Papst Lucius II. (1144-1145)
Lucr. = Lukrez (Titus Lucretius Carus)
(96-55 v. Chr.)
Luculent. = Luculentius
q. d., commentarii in aliquot novi testamenti partes
Lup. = Lupus Servatus, Abt von Ferrières
(805-862)
Lux. anth. = Luxurius
poeta Carthaginiensis, carmina in anthologiam latinam recepta (6. Jh. n. Chr.)
LVis = Leges Visigothorum
(Volksrecht der Westgoten) (7. Jh.)
LW = Leidener Williram (1100)
Lyd. = Johannes
Lydos (490-um 560 n. Chr.)
M. = Muspilli (9. Jh.?, 810?, 830?)
Macedon. Aug. = Macedonius vicarius Africae, epistulae
ad Augustinum (1. Drittel 5. Jh. n. Chr.?)
Macer. dig. = Aemilius
Macer iurisconsultus (222-235 n. Chr.)
Macr. = Aurelius Ambrosius Theodosius Macrobius
(1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Maecen. = Gaius
Cilnius Maecenas (70-8 v. Chr.)
Maecian. = L.
Volusius Maecianus (2. Jh. n. Chr.)
Malat. = Gaufredus
Malaterra, Historia Sicula (11. Jh.)
Mall. Theod. = Flavius Mallius Theodorus (399 n.
Chr.)
Manil. = Marcus
Manilius (1. Jh. n. Chr.)
Mappae Clav. = Mappae
Clavicula (4. Viertel 12. Jh.)
Mar. Avent. = Marius von Aventicum (um 5-um 25 n. Chr.)
Mar. Mer. = Mario Mercatori (um 429 n. Chr.?)
Mar. Victorin. = Claudius Marius Victorinus (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Marbod. Carm. Marbodius, Bischof von Rennes, Carmina varia (2. Hälfte 11. Jh.- 1123)
Marbod. Gemm. Marbodius, Bischof von Rennes, Liper lapidum (um 1035- 1123)
Marc. Marcellus, De medicamentis (um 400
n. Chr.)
Marc. Hisp. = DE Marca, P., Marca Hispanica sive limes
Hispanicus,
Marcell. = Marcellinus
v. c. comes Illyricianus, chronica a fine Hieronymi chron. (6. Jh. n. Chr.)
Marcian. = Aelius
Marcianus (3. Jh. n. Chr.)
Marculf.
= Marculfus, Formulae (720-730)
Marini = Marini, G., I papiri diplomatici
raccolti ed illustrati, Rom 1805
Mart. Martial, Marcus Valerius
Martialis (40-102/103 n. Chr.)
Mart. Brag. = Martin von Braga (6. Jh. n. Chr.)
Mart. Cap. = Martianus Minneius Felix Capella (5. Jh.
n. Chr.)
Mart. Leg. = Martinus, Kanoniker von Léon, Sermones (12. Jh.)
Martene Thes. = Martène, E., Thesaurus novus ancedotorum
Martyr. gramm. = Martyrius Adamantii filius (6. Jh. n.
Chr.?)
Mat. carm. frg. = Cn.
Matius, carminum fragmenta (3. Viertel 1. Jh. v. Chr.)
Matth. Par. = Matthäus von Paris (2. Drittel 13. Jh.)
Matth. Plat. = Matthaeus
Platearius, glossae in antidotarium Nicolai (vor 1161)
Max. epist. = Maximus
episcopus quidam Africanus, epistula ad Theophilum episcopum Alexandrinum (vor
412 n. Chr.)
Max. Taur. = Maximus Taurinensis, Maximus von Turin
(395-415 n. Chr.)
Maximin. = Maximinus Arianorum episcopus (5. Jh. n.
Chr.)
Mela = Pomponius Mela (43/44 n. Chr.)
Men. = Arrius Menander iurisconsultus, fragmenta in DIG. servata (um 200 n. Chr.)
Meno. = menologium
sive kalendarium rusticum Colotianum (1. Jh. n. Chr.)
Merob. = Flavius
Merobaudes ex Hispania (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Metrol. = tabulae metrologicae variae
MF = Mondsee(-Wiener)Fragmente (Ende 8. Jh.)
MG = Merseburger Gebestbruchstück
(Anfang 9. Jh.?)
MH = Murbacher Hymnen (810-817)
Milo =
Min. Fel. = Minucius
Felix (3. Jh. n. Chr.)
Mirac. Adal. = Miracula Adalberonis Wirziburgensis (Anfang
13. Jh.)
Mirac. Bav. = Miracula Bavonis (Ende 10. Jh.)
Mirac. Bert. = Miracula Bertini (892-900)
Mirac. Emm. = Miracula et memoria Emmerammi (1035-1037),
von Arnulfus Vochburgensis
Mirac. Nic. = miracula Nicolai Brunwilarensis (Ende 11.
Jh.)
Mirac. Steph. = de miraculis sancti Stephani
protomartyris (nach 415 n. Chr.)
Mirac. Ursm. = miracula
Ursmari, abb. Laubacensis
(2. Hälfte 11. Jh.)
Miraeus = Miraeus, A., Popera diplomatica, 4
Bd., 1723-1748
Misc. Tir. = miscellanea
Tironiana
MLW = Mittellateinisches Wörterbuch, hg.
v. d. Bayerischen Akademie der Wissenschaften und der Deutschen Akademie der
Wissenschaften zu Berlin, Bd. 1ff. 1967ff
MNPs = Altsüdmittelfränkische
(und altostniederfränkische) Psalmen (9. Jh.)
MNPsA = Altsüdmittelfränkische (und altostniederfränkische) Psalmenauszüge (9. Jh.)
Mod. = Modestinus Herennius (1. Hälfte 3.
Jh. n. Chr.)
Mon. B. = Monumenta Boica
Mon. Sangall. Monachus Sangallensis, der Mönch von St.
Gallen, Notker I. der Stammler, De gestis Caroli Magni (883)
Montan. epist. = Montanus episcopus Toletanus,
epistulae (nach 531 n. Chr.)
Moret. = Moretum, Gedicht in Hexamentern (2. Hälfte 1. Jh. v. Chr.)
Moses Pan. = Moses Panormitanus (um 1277)
Muratori Antiqu. = Muratori, L., Ad., Antiquitates Italicae
Medii Aevi, Mailand 1738-1742
Muratori Rer. = Muratori, L., Ad., Rerum Italicarum
scriptores, Mailand 1723-1751
Mus. Enchir. = Musica Enchiriadis (1. Hälfte 9. Jh.)
Mutian. = Mutianus,
Iohannis Chrysostomi (vor 407 n. Chr.)
N = Notker
(1000)
Nadda = Nadda,
clericus Gernrodensis, vita Cariaci (959-1014)
Naev. = Gnaeus Naevius (265-um 200 v. Chr.) (Werk um 235-200 v. Chr.)
Nemes. = Marcus
Aurelius Olympius Nemesianus (2. Hälfte 3. Jh. n. Chr.)
Nennius = Nennius, Historia Brittonum (nach 820)
Nepotian. = Ianuarius
Nepotianus, epitomae Valerii Maximi quae exstant (vor 513 n. Chr.)
Nerat. dig. = L. Neratius Priscus
iurisconsultus, fragmenta in Dig. (98-138 n. Chr.)
NGl Notkerglossator (2.
Viertel 11. Jh.)
NGlP = Notkerglossator (zusätzliche Glossen der St. Pauler Bruchstücke) (12. Jh.?)
Nic. Clar. = Nikolaus von
Clairvaux (3. Viertel 12. Jh.)
Nicet. = Nicetas episcopus Remesianensis Dacus (1. Hälfte 5. Jh. n.
Chr.)
Nigid. = Publius Nigidus Figulus, späte
Repubik (um 100-45 v. Chr.)
Nips. grom. = M. Iunius Nipsus gromaticus
Nith. = Nithardus, Abt
von St.-Riquier, Historiae (2. Viertel 9. Jh.)
Niv. = Nivardus, magister Gandavvensis, Ysengrimus (1146-1148)
Nom. Gall. chron. = de nominibus (urbibus?) Gallicis (5.
Jh. n. Chr.)
Non. = Nonius Marcellus, Werk (Ende
4./Anf. 5. Jh. n. Chr.)
Not. Dign. = Notitia
dignitatum (425-433 n. Chr.), Grundstock 394-396
Not. Suet. Gramm. = notarum, quae versibus apponi
consuerunt, laterculus fortasse e Suetonio excerptus
Not. Tir. = Tironische Noten
Notk. Balb. Carm. = Notker Balbulus, Notker der Stammler, carmina varia (840-912)
Notk. Balb. Gest. = Notker Balbulus, Notker der Stammler, Gesta Karoli Magni (883)
Notk. Balb. Mart. = Notker Balbulus, Notker der Stammler, Maryrologium (4. Viertel 9. Jh.)
Notk. Balb. Sequ. = Notker Balbulus, Notker der Stammler, Sequentiae (um 884)
Nov. Novius, Atellanarum fragmenta (1. Jh. v. Chr.)
Novat. = Novatus
catholicus (6. Jh. n. Chr.?)
Novatian. = Novatianus presbyter Romanus (3. Jh. n. Chr.)
Novell. Iust. = leges novellae (nach 534 n. Chr.)
NP = Notker (zusätzliche Textwörter
der St. Pauler Bruchstücke, 12. Jh.?)
O = Otfried (863‑871)
Obert. = Obertus, Annales Genuensis
(1164-1173)
Ockham = Wilhelm Ockham (1. Hälfte 14. Jh.)
Odbert. = Odbertus
Traiectensis, passio Friderici, episc. Traiectensis (11-13. Jh.)
Odilo Clun. = Odilo
von Cluny (1. Hälfte 11. Jh.)
Odilo Suess. = Odilo,
mon Suessionensis (9. Jh.)
Odo Cam. = Odo,
Bischof von Cambrai,
Opuscula (vor 1113)
Odo Clun. Coll. = Odo
abbas Cluniacensis, Collationes (1. Hälfte 10. Jh.)
Odo Clun. Vit.
Odoran. = Odoranus, Mönch
von S. Pierre in Sens (11. Jh.)
OG = Otlohs Gebet (nach 1067)
Oliv. = Oliverus,
Relatio de expeditione Damiatina (1219)
Op. imperf. in
Matth. = Ariani cuiusdam opus imperfectum in Matthaeum
(5. Jh. n. Chr.)?
Opt. Porf. = Publilius Optatianus Porfyrius (1.
Hälfte 4. Jh. n. Chr.)
Optat. = Optatus (Werk 366/367 n. Chr.)
Orat. imp. Hadr. = orationes imperatorum inscriptionibus
papyrisve traditae, laudatio funebris ab imp. Hadriano in honorem Matidiae
socrus habita (119 n. Chr.)
Orderic. Vit. = Ordericus
Vitalis, Historia ecclestiastica (1120-1141)
Orib. = Oribasius latinus (um 325-um 403 n.
Chr.)
Orient. = Orientius (5. Jh. n. Chr.?)
Orig. gent. Lang. = Origo Gentis Langobardorum (7. Jh.)
Orig. in Matth. = Origenis (fere 185-254) opera ab anonymis e graeco versa (5./6.
Jh. n. Chr.)
Orig. in reg. = Origenis (fere 185-254) opera ab anonymis e
graeco versa, homilia in librum I regum (5./6. Jh. n. Chr.)
Oros. = Orosius (Paulus Orosius, Orosius aus
Othlon. = Otloh von St. Emmeram (um 1010-um 1070)
Otto Frising. Chron.
= Otto von Freising, Chronica sive
historia de duabus civitatibus (1143-1157)
Otto Frising. Gesta
Frid. = Otto von Freising, Gesta
Friderici imperatoris (1157-1158)
Otto
Ov. = Ovid (Publius Ovidius Naso) (43 v.
Chr.-18 n. Chr.)
PA = Psalmenauslegung (Ende 10. Jh.)
Pacat. pan. Theod. = Pacatus Latinus Pacatus (Werk 389 n. Chr.)
Pacian. = Pacianus
episcopus Barcinonensis (2. Hälfte 4. Jh. n. Chr.)
Pacuv. = Marcus Pacuvius (220-130 v. Chr.)
Paenit. hibern. = paenitentialia Hiberniae (5./6. Jh. n.
Chr.)
Page = Page,
W.,
PAl = Pactus Alamannorum
(Festlegung der Alemannen) (7. Jh.)
Pallad. = Palladius (Publius Rutilius Taurus
Aemilianus) (Ende 4./Anf. 5. Jh. n. Chr.)
Paneg. in Mess. = Panegyricus Mesallae (31 v. Chr.)
Panhuysen = Panhuysen, G., W., A., Sudien over Maastrich in de dertiende eeuw, Mastricht 1933
Papin. = Aemilius
Papinianus iurisconsultus (vor 212 n. Chr.)
Pardessus Pardessus,
J. M., Diplomata, chartae, epistolae, leges aliaque instrumenta ad res
Gallo-Francicas spectantia,
Pascasin. = Pasc(h)asinus
episcopus Lilybaetanus (5. Jh. n. Chr.)
Pasch. II. Paschalis
II. (1099-1118)
Pasch. Ciz. = paschale,
Cizense (447 n. Chr.)
Pasch. Rad. Vit.
Adal. = Paschasius Radbertus, Vita
Adalhardi (826)
Paschas. verba = Paschasius Dumiensis, verba sive apopthegmata
patrum (2. Hälfte 6. Jh. n. Chr.)
Pass. Crispin. = passio Crispinae
(4. Jh. n. Chr.?)
Pass. Fabii = passio
Fabii vexilliferi (4./5. Jh. n. Chr.)
Pass. Iulian. = passio Iuliani
(Ende 5. Jh./6. Jh. n. Chr.)
Pass. Cypr. = acta
proconsularia Cypriani episcopi (um 258 n. Chr.)
Pass. Montan. = passio
(sive actus et visio) Montani et Lucii (nach 259 n. Chr.)
Pass. Pont. Cim. = passio
Pontii Cimellensis (6. Jh. n. Chr.)
Pass. Praei. = passio
Praeiecti, episc. et mart. Averini (7./8. Jh.)
Pass. Scill. = passio
Scil(l)itanorum martyrum (nach 180 n. Chr.)
Pass. Theclae = acta Pauli et Theclae latine versa (4. Jh. n. Chr.)
Pass. Thom. = passio Thomae apostoli (4. Jh. n.
Chr.)
Paul. = Iulius Paulus (1. Hälfte 3. Jh. n.
Chr.)
Paul. Aegin. = Paulus Aegineta, lieber de curatione
aegritudinum partium totius corporis (7. Jh.)
Paul. Aqu. = Paulius Partriarcha Aquilegiensis (2.
Hälfte 8. Jh.)
Paul. Bernr. Greg. =
Paulus Berniedensis, vita Gregorii VII. papae (1128)
Paul. Bernr. Herl. =
Paulus Berniedensis, vita Herlucae, virginis Bernriedensis (um 1130)
Pau. Car. = Paulus, Mönch in Chartres (11. Jh.)
Paul. Diac. = Paulus
Diaconus (787-799)
Paul. ex Fest. = Paulus Diaconus, excerpta ex libris Pompeii Festi de
significatione verborum (8. Jh. n. Chr.)
Paul.
Fuld. = Paulus Fuldensis, Vita
Erhardi episc. Bavarici
(1045-1073)
Paul. I. =
Paul. Med. = Paulinus diaconus Mediolanensis (4. Jh.
n. Chr.)
Paul. Nol. = Paulus
von Nola (Paulinus Nolanus) (um 353-431 n. Chr.)
Paul. Pell. = Paulinus Pellaeus (4./5. Jh. n. Chr.)
Paul. Petric. = Paulinus Petricordiae (5. Jh. n. Chr.)
Pelag. = scripta nonnulla Pelagio haeretico
tributa (4. Viertel 5. Jh. n. Chr.)
Pelagon. = Pelagonius,
Ars veterinaria (360 n. Chr.)
Perard = Pérard, E., Recueil des plusiers
pièces curieuses servant à l'histoire de Bourgogne, Paris 1664
Peregr. Aeth. = peregrinatio Aetheriae sive potius
itinerarium Egeriae (nach 384 n. Chr.)
Pers. = Aulus Persius Flaccus (34-62 n.
Chr.)
Petr. Alf. = Petrus Alfonsi, Petrus von Toledo
(11./12. Jh.)
Petr. Bles. Ep. = Petrus Blessensis, Petrus von Blois,
Epistolae (1184-1205)
Petr. Bles. Serm. = Petrus Blessensis, Petrus von Blois, Sermonae
(2. Hälfte 12. Jh.)
Petr. Cant. = Petrus Cantor (2. Hälfte 12. Jh.)
Petr. Cell. = Petrus Cellensis, Bischof von Chartres
(um 1115-1183)
Petr. Chrys. = Petrus Chrysologus (1. Hälfte 5. Jh.
n. Chr.)
Petr. Com. Hist. = Petrus
Comestor, Historia scholastica (3. Viertel 12. Jh.)
Petr. Dam. Disc. syn. = Petrus Damiani, Disceptatio synodalis (1062)
Petr. Dam. Epist. = Petrus
Damiani, Epistolae (11. Jh.)
Petr. Dam. Laud.
Mauri = Petrus Damiani, Laudatio
Mauri episc. Caesenatis (11. Jh.)
Petr. Dam. Opusc. = Petrus Damiani, Opuscula (11. Jh.)
Petr. Dam. Serm. = Petrus Damiani, Sermones (11. Jh.)
Petr. Dam. Vit.
Odil. = Petrus Damiani, Vita Odilonis
abb. Clunicacensis (1061)
Petr. Dam. Vit.
Rod. = Petrus Damiani, Vita Rodulfi
episc. Eugubini (1046)
Petr. Dam. Vit.
Petr. Diac. Cas. = Petrus
Diaconus Casinensis, Chronica Casinensis (um 1138)
Petr. Lomb. ep. Paul. = Petrus Lombardus, Collectanea in epistolas Pauli apostoli (2.
Drittel 12. Jh.)
Petr. Lomb. Psalm. = Petrus
Lombardus, Commentaria in Psalmos (2. Drittel 12. Jh.)
Petr. Pict. = Petrus Pictaviensis, Kanzler von Paris
(12./13. Jh.)
Petr. Sarn. = Petrus Sarniensis, Petrus von
Vaux-de-Cernay, Historia Albigensium (1212-1218)
Petr. Ven. Stat. = Petrus Venerabilis, Statuta Congregationis
Cluniacensis (2.
Viertel 12. Jh.)
Petr. Ven. Tract. adv. Iud.
= Petrus
Venerabilis, Tractattus adversus Iudaeos (2. Viertel 12. Jh.)
Petron. = Petron (Gaius Petronius Niger) (vor
66 n. Chr.)
PG = Pariser Gespräche (9. Jh.?)
Ph = Physiologus (2. Hälfte 11.
Jh.)
Phaedr. = Phaedrus (um 15 v. Chr.-um 50 n. Chr.)
Phil. Harv. = Philippus de Harvengt (vor 1183)
Philagr. = Philagrios (3./4. Jh. n. Chr.)
Philarg. = Iunius
Philargyrius (Filagrius?) grammaticus (5. Jh. n. Chr.?)
Philipp. = Philippus presbyter, commentarius in Iob (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.?)
Philo = Philonis Alexandrini opera latine
versa (lateinisch 4. Jh. n. Chr.)
Philocal. = Furius
Dionysius Philocalus, fasti ad diem 31 mensis Decembris (354 n. Chr.)
Philum. = Philumeni
medici (saec. II) versionis latinae fragmenta (6. Jh. n. Chr.)
Phoc. = Phocas
(Focas) grammaticus (5. Jh. n. Chr.)
Phoebad. = Phoebadius
episcopus Aginnensis (357/358 n. Chr.)
Physiogn. = de
physiognomonia liber (4. Jh. n. Chr.?)
Physiol. = Physiologus
latinus
Placit. = Placitus
Papyriensis (Sextus Placitus Papyriensis) (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Plaut. = Titus Maccius Plautus (um 250-184 v.
Chr.)
Plin. = Gaius Plinius Secundus, Plinius der
Ältere (23/24-79 n. Chr.)
Plin. d. J. = Gaius Plinius Caecilius Secundus,
Plinius der Jüngere (61/62-vor 117 n. Chr.)
PLSal = Pactus Legis Salicae (507-511?)
PLSalWb = Wörterbuch im Anhang
des Pactus Legis Salicae (hg. v. Eckhardt, K., 1962)
Poeta Saxo Poeta Saxo, Vita
Caroli Magni seu Annales de gstis Caroli Magni (888-891)
Pol. Silv. = Polemius Silvius, chronographisches
Verzeichnis (um 448/449 n. Chr.)
Pollio = Gaius Asinius Pollio (um 76-um 5 v.
Chr.)
Pomer. = Iulianus Pomerius presbyter Arelatensis (5. Jh. n. Chr.)
Pomp. gramm. = Pompeius (Maurus), commentum artis Donati (5.
Jh. n. Chr.?)
Pompon. = L. Pomponius Bononiensis (um 90 n. Chr.)
Pont.
Porph. = Pomponius
Porphyrio (2. Hälfte 2. Jh. n. Chr.)
Possid. = Possidius
episcopus Calamensis (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Potam. = Potamius
episcopus Olisiponensis (4. Jh. n. Chr.)
Praedest. = liber praedestinatus (432/435 n. Chr.)
Praef. bibl. = praefationes, argumenta sim. librorum biblicorum
Priap. = Priapea (Sammlung von Gedichten) (1.
Jh. n. Chr.)
Primas. = Primasius
episcopus Hadrumetinus (um 560 n. Chr.)
Prisc. = Priscianus Caesariensis (6. Jh. n.
Chr.)
Prisc. Lyd. = Prisciani Lydi (saec. VI) solutionum
ad Chosroem liber latine versus (6./7. Jh. n. Chr.)
Priscill. = Priscillianus (um 350-384 n. Chr.)
Prob. = Scripta Probiana (nach M. Valerius
Probus) (4. Jh. n. Chr.)
Probi append. = Appendix Probi (6. Jh. n. Chr.)
Prop. = Properz (Sextus Aurelius Propertius)
(57/46-12 v. Chr.)
Prosp. = Prosper
Tiro Aquitanus (435/442 n. Chr.)
Proverb. Graec. = proverbia
Graecorum (6. Jh. n. Chr.)
Provinc. latere. = provinciarum
laterculus codicis Veronensis (7. Jh. n. Chr.)
Prud. = Prudentius (Aurelius Prudentius
Clemens) (348/49-um 413 n. Chr.)
Prud. Trec. = Prudentius, Bischof von Troyes (2. Drittel 9. Jh.)
Ps. Anatol. = liber de ratione paschali perperam
Anatolio episcopo Laodicensi (457 n. Chr.?)
Ps. Ap. = Pseudo Apuleius (Ende 4. Jh. n. Chr.)
Ps. Arist. lap. = Pseudo-Aristoteles,
de lapidibus (13. Jh.)
Ps. Arist. pract. = Pseudo-Aristoteles,
de practica lapidis philosophici (13. Jh.)
Ps. Ascon. = commentarii vel scholia Ciceronis
orationum tradita una cum Asconius (5. Jh. n. Chr.?)
Ps. Aug.
Ps. Ben. Petr. = Pseudo-Benedictus
Petroburgensis, Gesta Henrici II et Richardi I Angliae regum (1172-1192)
Ps. Boëth. = Pseudo-Boethius, geometria (9. Jh.)
Ps. Cypr. = Pseudo-Cyprianus (Cena Cypriani) (5. Jh.
n. Chr.?)
Ps. Cypr. lud. incred.
= libri
Cypriano perperam ascripti de duodecim abusivis saeculi, ad Vigilium episcopum
de Iudaica incredulitate (3. Jh. n. Chr.?)
Ps. Gerh. Crem. = Pseudo-Gerhardus
Cremonensis (12./13. Jh.)
Ps. Ioh. Med. = collectio homiliarum 31 per
Chrysostomicarum editiones dispersarum, quas Morin olim Iohanni Mediocri
episcopo Neapolitano perperam ascripserat (5./6. Jh. n. Chr.)
Ps. Mauric. = Mauricius q. d. (vix imperator Byzantinus) (Ende 6./Anfang 7. Jh.
n. Chr.)
Ps. Musa herb. Vett.
= libellus
de herba Vettonica (betonica) perperam Antonio Musae Augusti medico ascriptus
Ps. Odo Clun. prooem. = Pseudo-Odo Cluniacensis, prooemium tonarii (10. Jh.)
Ps. Philo = libri
antiquitatum biblicarum Philoni ascripti versio lat. (4. Jh. n. Chr.)
Ps. Sor. = Pseudo-Soranus
Ps. Tit. epist. = Titi (discipuli Pauli) quae fertur
epistula de dispositione sanctimonii (5. Jh. n. Chr.?)
Psb = Psalm
Psf. = Psalmenübersetzung
PsM = Millstädter Psalter (vor
1190)
PT=T = Pariser Tatianfragmente = Tatian
(830)
Publil. = Publilius Syrus (1. Jh. v. Chr.)
Q. Cic. = Quintus Tullius Cicero (102-43 v.
Chr.)
Querol. = Querolus sive Aulularis (frühes 5. Jh.
n. Chr.)
Quint. = Marcus Fabius Quintilianus (um
35-95/96 n. Chr.)
Quodv. = opera nunc
Quodvultdeo episcopo Carthaginiensi (vor 453 n. Chr.)
Rad. Ard. = Radulphus
Ardens (2. Hälfte 12. Jh.)
Rad. Dic. = Radulfus de
Diceto (2. Hälfte 12. Jh.)
Rad. Glab. Hist. = Radulfus
Glaber, Historiarum sui temporis libri quinque (um 1030-1045)
Radegung epist. Greg. Tur. = Radegundis, Brief an
Bischof Gregor von Tours (2. Hälfte 6. Jh. n. Chr.)
Rahew. = Rahewinus
Gesta Friderici imperatoris, libri III et IV (1158-1160)
Ranger. Ans. = Rangerius,
episc. Lucensis, vita Anselmi (1096)
Ranger. carm. = Rangerius,
episc. Lucensis, carmen de anulo et baculo (1110)
Rath. = Rather
von Verona (10. Jh.)
Ratp. = Ratpert
von St. Gallen, Casus sancti Galli (4. Viertel 9. Jh.)
Ravenn. = Ravennatis
anonymi cosmographia (7. Jh. n. Chr.)
Recept. Sang. = Receptaria
Sangallensia (9. Jh.)
Recept. Donauesch. = Receptaria
Donaueschingense (7. Jh.-8. Jh.)
Reg. Urb. = de
regionibus urbis Romae libelli recensio altera
Regin. Chron. = Regino
von Prüm, Chronicon (908)
Regin. harm. = Regino
von Prüm, epistola de harmoniaca institutione (9./10. Jh.)
Regin. Syn. caus. = Regino
von Prüm, De synodalibus causis et disciplinis ecclesiasticis (906)
Registr. abb. Werd. =
s. Kötzschke
Registr. Trident.
= Registrum Tridentina (1200-1259)
Regula mag. = regulae
monachorum magistri (6. Jh. n. Chr.)
Regula Paul. Steph. = Regula
monachorum Pauli et Stephani abbatum (Ende 6. Jh. n. Chr.)
Rein. Leod. = Reinerius S. Laurentii Leodiensis (2.
Hälfte 12. Jh.)
Reinecke = Reinecke, W., Geschichte der Stadt
Cambrai bis zur Erteilung der Lex Godefridi, Marbur 1896
Remig. = Remigius,
mon. Altissiodorensis, musica (Mitte 9. Jh.)
RhC = Rheinfränkiches Beichte (10. Jh.)
Rhet. Her. = De ratione dicendi ad C. Herennium (Rhetorico
ad Herennium [86/82 v. Chr.])
Rhet. min. = rhetores latini minores ab Halm
collecti
Rhythmi = Rhythmi
aevi Merovingici et Karolini (6. Jh.-9. Jh.)
Rich. Div. = Richardus
Divensis, Chronicon de tempore Richardi primi (1190-1193)
Rich. Rem. = Richerius
Remensis, Hostoriarum libri
V (10. Jh.)
Rich. Roll. = Richard
Rolle (14. Jh.)
Rich. S. Vict. = Richard
von S. Victore (12. Jh.)
Richer. Senon. = Richerus, mon. Senonensis, gesta Senonensis
ecclesiae (1254-1267)
Rob. Tor. = Robertus
de Torinnis, alias De Monte, Abt von Mintis S.Michaelis (bis 1186)
Rod. Epist. = Rodulphus
de St. Trond, Briefe (1. Hälfte 12. Jh.)
Rod. Fuld. = Rodulfus
Fuldensis (2. Drittel 9. Jh.)
Rod. Gest. = Rodulphus de St. Trond, Gesta abbatum
Trudonensium (1. Hälfte 12. Jh.)
Rodulf. Vita Lietberi = Rodulfus S. Spulchri Cameracensis, Vita Lietberi episc.
Cameracensis
Romul. =
Rosell = Rosell, F., M., Liber feudorum mairo,
Cartulario real que se conserva en el Archivio de la Corona de Aragon,
Ruf. Fest. = Rufius (?) Festus (um 370 n. Chr.)
Ruf. podagr. = Rufi Ephesii tractatus de podagra latine
versus (6. Jh. n. Chr.)
Rufin. = Rufinus (Rufinus von Aquileia) (um
345-411/412 n. Chr.)
Ruod. = Ruodlieb (Mitte 11. Jh.)
Ruop. = Ruopertus, Mönch von Mettlach (11. Jh.)
Rup. = Rupert von Deutz (1. Drittel 12. Jh.)
Ruric. = Ruricius episcopus
Lemovicinus (485-507 n. Chr.)
Rust. Help. = Rustic(i)us
Helpidius (Ende 5./Anfang 6. Jh. n. Chr.)
Rustic. c. aceph. = Rusticus, Bischof von Rom, contra
acephalos disputatio (nach 553 n. Chr.)
Rut. Lup. = P.
Rutilius Lupus (1. Jh. v. Chr.)
Rutil. = Rutilius
Claudius Namatianus (um 417 n. Chr.)
Sacerd. = Marius
Plotius Sacerdos, artes grammaticae (3. Jh. n. Chr.)
Sacr. Gelas. = liber sacramentorum Romanae ecclesiae sive
'sacramentarium Gelasianum vetus' (7. Jh. n. Chr.)
Sacr. Leon. = sacr. Veronense sive 'Leonianum'
(6. Jh. n. Chr.)
Salimb. = Salimbene
de Adam, Chronica (1282-1287)
Sall. = Sallust, Gaius Sallustius Crispus
(86-34 v. Chr.)
Salon. in prov. = Salonii
episcopi Viennensis quae feruntur in ecclesiasten et in proverbia Salomonis
expositiones (9. Jh. n. Chr.)
Salv. = Salvianus von Massilia (Werk
435/439 n. Chr.)
Santra = Santra (M. 1. Jh. v. Chr.)
Saxo Gramm. = Saxo Grammaticus, Gesta Danorum (1185-1220)
Scaev. = Q.
Mucius Scaevola, carminum fragm (54. n. Chr.)
Scaur. = M. Aemilius Scaurus (vor 88 n. Chr.)
Schannat vind. = Schannat, J., F., Vindemiae literarie, hoc
est Veterum monumentorum ad Germaniam sacram praecipue spectantium collectio, 2
Bd., Fulda - Leipzig 1723, 1724
Schem. dian. =
incerti auctoris sc(h)emata
dianoeas (4. Jh. n. Chr.?)
Schol. Germ. Basil. = scholia in Germanici Aratea Basileensia
(4. Jh.)
Schol. Hor. = Scholia in Horatium (5. Jh. n.
Chr.)
Schol. Iuv. = scholia in Iuv. vetustiora (um 400 n.
Chr.)
Schol. Prud. = scholia
in Prudentium (7./8. Jh. n. Chr.)
Schol. Ter. Bemb. = scholia in
Terentium Bembina (6./. Jh. n. Chr.)
Schol. Verg. Bern.
= scholia in Vergilium, Bernensia in
Verg. (5. Jh. n. Chr.?)
Scip. min. = P.
Cornelius Scipio Aemilianus Africanus minor (185/184-129 v. Chr.)
Scrib. Larg. = Scribonius Largus (um 47 n. Chr.)
Script. H. Aug. = Scriptores historiae Augustae (4./5. Jh. n. Chr.) (6 an sich unbekannte
Schriftsteller zusammengefaßt: Aelius Spatianus, Iulius Capitolinus, Vulcacius
Gallicanus, Aelius Lampridius, Trebellius Pollio, Flavius Vopiscus)
Sedul. = Sedulius (Caelius Sedulius) (erste
Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Sedul. Scott. = Sedulius Scottus (2. Drittel 9. Jh.)
Sen. = Lucius Annaeus Seneca) (4 v
Chr..-65 n. Chr.)
Sen. d. Ält. = Lucius Annaeus Seneca (um 55 v.-40 n.
Chr.)
Ser. Samm. = Quintus Serenus Sammonicus (3. Jh. n. Chr.)
Serg.
gramm. = Sergius (?), de littera, de syllaba, de pedibus, de
accentibus, de distinctione (4. Jh. n. Chr.?)
Ser. med. = Q. Serenus, liber medicinalis (Ende 4. Jh.
n. Chr.?)
Serv. = Servius (Maurus Servius Honoratus)
(4. Jh. n. Ch. bzw. um
400 n. Chr.)
Sept. Ser. = Septimius
Serenus (2. Jh. n. Chr.)
Sev. Aug. = Severus
episcopus Milevitanus (1. Drittel 5. Jh. n. Chr.?)
Sev. Malac. = Severus episcopus (Malacitanus?) (6. Jh.
n. Chr.?)
Sev. Minor. = Severus
episcopus Minoricensis, epistula ad omnem ecclesiam (417 n. Chr.)
SH = Summarium
Heinrici
Sic. Flacc. = Siculus
Flaccus, liber gromaticus de condicionibus agrorum (2. Jh. n. Chr.)
Sicard. Mitr. = Sicardus,
Bischof von Cremona, Mitrale sive Summa de officiis ecclesiasticis (um 1180)
Sig. G. abb. Gembl. = Sigebertus Gemblacensis (Gembloux), Gesta abbatum Gemblacensium (1060-1070)
Sig. Vit. Deod. = Sigebertus Gemblacensis (Gembloux), Vita Deoderici episc. Mettensis (um 1060)
Sil. = Silius Italius (Punica) (25-101
n. Chr.)
Sim. Dun. = Simeon von Durham (1. Drittel 12. Jh.)
Simon = Simon abbas Sithiensis, Gesta abbatum
Sithiensium (bis 1138)
Simp. = Simpertus/Simpert (um 800)
Sisenna = Lucius Cornelius Sisenna (120-67 v.
Chr.)
Smaragd. = Smaragdus, Abt von S. Mihiel, Carmina (9. Jh.)
Solin. = Solinus (Gaius Julius Solinus) (1. Hälfte
3. Jh. n. Chr.)
Soran. Soranos von Ephesos (um 100 n.
Chr.) (lat. 6. Jh. n. Chr.?)
Sort. Sangall. = Sortes codicis rescripti Sangallensis (Ende
4. Jh. n. Chr.)
SPs = Sächsische Psalmenbruchstücke (10.
Jh.)
ST = Altsächsisches Taufgelöbnis
(770-790)
Stat. = Statius (Publius Papinius Statius) (um
45-96 n. Chr.)
Step. = Steppelinus, Miracula Trudonis (um
1050)
Steph. = Stephan Harding, Abt von Citeaux (1.
Drittel 12. Jh.)
Steph. II. = Papst Stephan II. (752-757)
Steph. Torn. = Stephanus Tornacensis, Stephanus Bischof
von Tournai (2. Hälfte 12. Jh.)
Stephan. = Stephanus
episcopus Larissenus et alii, libelli tres ad Bonifatium papam (531 n. Chr.)
STheol Thomas von Aquin, Summa Theologiae (nach 1323)
Sueius = Sueius,
carminum (1. Jh. v. Chr.)
Suet. = Sueton (Gaius Suetonius Tranquillus)
(um 75-um 150 n. Chr.)
Sug. adm. = Abt Suger, De rebus in administratione
sua gestis (1145)
Sug. Epist. = Abt Suger, Epistolae (1. Hälfte 12. Jh.)
Sug. Vit. = Abt Suger, Vita etiam Historia gloriosi
regis Ludovici in indice III. (1. Hälfte 12. Jh.)
Sulp. Ruf.= Ser.
Sulpicius Rufus iurisconsultus (vor 43 v. Chr.)
Sulp. Sev. = Sulpicius
Severus (um 363-um 420 n. Chr.)
Symm. = Quintus Aurelius Symmachus (um 340-402 n. Chr.)
Synon. Cic. = synonyma
Ciceronis quae feruntur
T = Tatian (ahd. 830) (as. 2.
Viertel 9. Jh.)
Tab. Albertini = tabulae
ligneae atramento inscriptae (quas
Tab. aliment. Vel. = tabula alimentaria Veleias (1. Viertel 2. Jh. n. Chr.)
Tab. Peut. = Tabula
Peutingeriana (4. Jh. n. Chr.)
Tab. Sulis = tabulae
Aquis Sulis (nunc
Tab. Vindol. = tabulae,
quae Vindolandae in Britannia repertae sunt (Ende 1. Jh./2. Jh. n. Chr.)
Tac. = Publius Cornelius Tacitus (55-nach
115), (Werke 98-115 n. Chr.)
Tardif Cart. = Tardif, J., Monuments historiques (Cartons
des rois), Paris 1866
TC = Trierer
Capitulare (Mitte 10.
Jh.)
Ter. = Terenz, Publius Terentius Afer
(190-159 v. Chr.)
Ter. Maur. = Terentianus Maurus (2./3. Jh. n. Chr.)
Tert. = Tertullian (Quintus Septimius
Florens Tertullianus) (um 160-220 n. Chr.)
Test. porcell. = Testamentum porcelli (4. Jh. n. Chr.?)
Th. Prisc. = Theodorus Priscianus (Theodorus Medicus)
(um 400 n. Chr.)
Thadd. = Thaddaeus Florentinus medicus,
consilia (2. Hälfte 13. Jh.)
Thang. = Thangmarus, Vita Bernwardi spiscopi
Hildesheimensis (vor 1013)
Theod. Amorb. Firm. = Ahteodericus, mon. Amborbacensis et
Floriacensis, vita Virmani abb. (um 1004)
Theod. Mops. = Theodori episcopi Mopsuesteni (392-428
n. Chr.)
Theod. Trev. = Theodericus,
mon. s. Eucharii Treverensis (um 1007)
Theodulf. Theodulphus, Bischof von Orléans,
Carmina (vor 821)
Theophil. inst. = Theophilus
iurisconsultus, institutionum Iustiniani (533/534 n. Chr.?)
Theophil. sched. = Theophilus
presbyter, schedula diversarum artium (um 1100)
Thevenin = Thévenin, M., Textes relatifs aux institutuions
privées et publiques aux époques mérovingienne et carolingienne,
Thietmar = Thietmar
von Merseburg, Chronik (1012-1018)
Thiof. = Thiofridus,
abb. Epternacensis (vor 1110)
Thol. = Tholomeus
von Lucca, Annales (1. Drittel 14. Jh.)
Thom. Aqu. Eth. = Thomas
von Aquin, Expositio in X libros Ethicorum Aristotelis ad Nicomachum (3.
Viertel 13. Jh.)
Thom. Aqu. Summ. = Thomas
von Aquin, Summa theologica (1265-1273)
Thom. Aqu. Verit. = Thomas
von Aquin, Quaestiones disputatae de veritate (1256-1259)
Thom. Beck. Thomas
Becket, Epistolae (2. Drittel 12. Jh.)
Thom. Cel. Thomas
von Celano (2. Drittel 13. Jh.)
Thom. Cist. = Thomas,
Zisterziener in Perseigne Commentarius in Canticum Canticorum (12. Jh.)
Thom. Gall. = Thomas
Gallus (1. Viertel 13. Jh.)
Thom. Tusc. = Thomas
Tuscus, gesta imperatorum et pontificum (1279)
Tib. = Tibull (Albius Tibullus) (um
55-19/18 v. Chr.)
Tiberian. = Tiberianus
(4. Jh. n. Chr.)
Tiraboschi Non. = Tiraboschi,
G., Storia dell'augusta badia di S. Silvestro di Nonantola, 1784
Tiro = Marcus Tullius Tiro (um 94 v. Chr.-5
n. Chr.)
Titin. = Titinius (Ende 2./Anf. 1. Jh. v.
Chr.)
Tract. de aegr. cur.
= Tractatus de aegritudinum curatione
(12. Jh.)
Tract. de trin. fid.
= tractatus
de trinitate fidei catholicae (4./5. Jh. n. Chr.)
Tract. in Luc. = tractatus Ariani cuiusdam in
euangelium sec. Lucam (4. Jh. n. Chr.)
Tract. Pelag. = epistulae
et tractatus Pelagiani (5. Jh. n. Chr.)
Trad. Fris. = Traditiones
Frisingenses (744-1275)
Trad. Patav. = Traditiones
Patavienses (739-1250)
Trad. Ratis. = Traditiones
Ratisbonensis (um 760-1277)
Traian. Plin. epist. = Traianus, epistulae ad Plinium
(um 96 n. Chr.)
Transl. Annon. = Translatio
Annonis (1183)
Transl. Athan. Neap. = Translatio Athanasii
Neapolitani (10. Jh.)
Transl. Auct. = Translatio
et miracula Auctoris (13. Jh.)
Transl. Modo. = Translatio
Modoaldi, episc. Treverensis (1105-1112)
Trot. = Trotula
(11./12. Jh.)
Turpil. = Turpilius (2. Jh. v. Chr.)
Tycon. = Tyconius
Afer Donatista (2. Hälte 4. Jh. n. Chr.)
Udalr. Cl. = Udalrcius,
Mönch in
Ughelli = Ughelli,
F., Itala sacra sive de spiscopis Italiae ..., 9 Bd., Rom 1644-1662
Ulp. = Ulpian (Domitius Ulpianus) (Werk vor
223 n. Chr.)
Uran. = Vranius
presbyter, epistula de obitu Paulini Nolani (431 n. Chr.)
Urb. II. = Papst
Urban II. (1088-1099)
Urb. III. = Papst
Urban III. (1185-1187)
Urb. V. = Papst Urban V. (1362-1370)
Urk = Urkunde
Ursin. = Ursinus, Passio altera Leudegardii
(4. Viertel 7. Jh.)
Urso = Urso
Calaber (2. Hälfte 12. Jh.)
Vaissete = Devic,
Cl./Vaissète, J., Histoire générale de
Val. Ant. = Valerius Antias, Historiker, (1. Jh. v.
Chr.)
Val. Flacc. = Gaius Valerius Flaccus (Ende 1. Jh. n.
Chr.)
Val. Max. = Valerius Maximus (1. Jh. n. Chr.)
van Herwijnen G. van Herwijnen, Elenchus fontium historiae urbanae
Varro = Varro (Marcus Terentius Varro)
(116-27 v. Chr.) (aufpassen)
Varro At. = Publius Terentius Varro (Atacinus) (Anf.
1. Jh. v. Chr.)
Veg. = Flavius Vegetius Renatus (um 400 n.
Chr.)
Vel. gramm. = Velius Longus, de orthographia (1. Hälfte 2. Jh. n. Chr.)
Vell. = Velleius
Paterculus (um 20 v. Chr.-30 n. Chr.)
Ven. Fort. = Venantius Fortunatus (536-um 610 n. Chr.)
Verec. = Verecundus (vor 552 n. Chr.)
Verg. = Vergil (Publius Vergilius Maro)
(70-19 v. Chr.)
Verr. Flacc. = M. Verrius Flaccus, fragmenta fere grammatica (1. Hälfte
1. Jh. n. Chr.)
Vet. Lat. = Vetus Latina
Vict. Tonn. = Victor
episcopus Tonnennensis (2. Drittel 6. Jh. n. Chr.)
Vict. Vit. = Victor Vitensis (5. Jh. n. Chr.)
Victric. = Victricius
episcopus Rotomagensis (396 n. Chr.)
Vigil. Thaps. = Vigilius
episcopus Thapsensis (2. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Vinc. Ler. = Vincentius
presbyter Lerinensis (1. Hälfte 5. Jh. n. Chr.)
Vincent.
Ler. comm. = Vincentius
presbyter Lerinensis, commonitorium (434 n. Chr.)
Vindic. = Vindicianus (4. Jh. n. Chr.)
Virg. gramm. = Virgilius Maro grammaticus (7. Jh. n.
Chr.)
Visio Arislei = Visio
Arislei (12. Jh.)
Visio Pauli = visio
Pauli apostoli apocrypha latine versa
Vita Adalb. Wirz. = Vita et miracula Adalberonis
episc. Wirziburgensis (12. Jh.?)
Vita Agnet. = Vita
Agnetis mart. Romane, metrica (9. Jh.)
Vita Alc. = Vita
Alcuini abb. Turonesis (um 825)
Vita Amator. = vita
Amatoris episcopi Autissiodorensis (6. Jh. n. Chr.)
Vita Anton. = vitae
Antonii monachi ab Athanasio episcopo Alexandrino conscriptae versio lat. (360
n. Chr.)
Vita Barb. = vita
Barbati, episc. Beneventani (9. Jh.?)
Vita Bard. = vita
Bardonis, archiep. Moguntini (Mitte 11. Jh.)
Vita Berth. = vita
et miracula Bertholdi, abb. Garstensis (2. Hälfte 12. Jh.-13. Jh.)
Vita Bonif. I. = vita
Bonifatii, Germanorum apostoli, auctore fort. Traiectensi (917-1075)
Vita Bonif. II. = vita
Bonifatii auctore Moguntino (um 1011)
Vita Bonif. III. = vita
Bonifatii auctoris incertis (11. Jh.?)
Vita Caes. Arel. = vita
Caesarii episcopi Arelatensis (Mitte 6. Jh. n. Chr.)
Vita Caroli Boni = s. Galb.
Vita Corb. = Vota Corbiniani, episc. Frisingensies,
retractata (Anfang 10. Jh.)
Vita Deic. = Vita Deicoli, abb. Lutrensis (2. Hälfte
10. Jh.)
Vita Desid. = Vita Desiderii episc. Cadurcensis (um
800?)
Vita Eligii = Vita
Eligii episc. Noviomagensis (Mitte 8. Jh.)
Vita Karoli M. = Vita Karoli Magni (um 1165)
Vita. Land. = vita
Landelini, abb. Laubacensis et Crispiniensis, metrica (Ende 10. Jh.)
Vita Liutg. = Vita Liutgeri (Mitte 9. Jh.-1. Hälfte 12.
Jh.)
Vita Ludow. = Vita
Ludowici Pii imp. auctore »astronomo« (Mitte 9. Jh.)
Vita Norb. = Vita Norberti (1157-1161)
Vita prima Audoini (nach 688)
Vita S. Bern. = Vita S. Bernardi (12./13. Jh.)
Vita Serv. = Vita sive gesta Servatii, episc.
Traiectensis (Ende 11. Jh.)
Vita Walb. = Vita Walburgis, von Wolfhardus Hasereneis (um
895)
Vita Will. = Vita Willibaldi episc. Eichstet
Vita Wirnt. = vita Wirtnonis, abb. Formbacensis
(um 1200)
Vita Wyn. = Vita
Wynnebaldi (778)
Vitr. = Vitruv (Marcus Vitruvius Pollio)
(um 84-um 25 v. Chr.)
VocClos Die Vokabulare von Fritsche Closener und Jakob Twinger von Königshofen (2. Hälfte 14. Jh.)
VocOpt Vocabularius Optimus (1328/29)
Vulg. = Vulgata (390-406 n. Chr.)
Vulgar. Form. = Vulgarius
Eugenius, Libellus de causa Formosiana (1. Drittel 10. Jh.)
Vulgar. Syll. = Vulgarius
Eugenius, Sylloga (1. Drittel 10. Jh.)
W = Westerlauwersches Landrecht
Walafr. Walahfrid Strabo, Abt von Reichenau (2. Viertel 9. Jh.)
Walt. Chat. = Walter von Châtillon (2. Hälfte 12. Jh.)
Walt. Spir. = Walterius Spirensis, Walter von Speyer,
Passio metrica Christophori (982-983)
Walthar. = Waltharius von Ekkehard (10. Jh.)
Wampach. Echt. = Wampach, C., Geschichte der Grundherrschaft
Echternach im Frühmittelalter, 2 Bd., 1929, 1930
Wand. = Wandalbertus, diac. Prumiensis (848)
Wand. Goar. = Wandalbertus, diac. Prumiensis, vita et
miracula Goaris Rhenani (um 839)
Warnkönig = Warnönig, L., A., Histoire de la Flandre
et de ses institutions civiles et politiques jusqu'à l'année 1305, Brüssel
1835-1864
Wauters = Wauters, A., De l 'origine et des
premiers développements des libertés communales ein Belguqie, dans le nord de
la France, Brüssel 1869
WE = WEndenepilog
WH = Williram von Ebersberg,
Hoheliedkommentar (um 1065)
Widemann = Widemann, J., Die Traditionen des
Hochstifts Regensburg und des Klosters S. Emmeram, München 1943.
Widuk. = Widukind von Corvey, Res gestae
Saxnoniae (968/73)
Wilbr. = Wilbrandus Oldenburgensis, episc.
Paderbornensis et Traiectensis, peregrinatio in terram sanctam (1211-1212)
Wilh. Br. = Willelmus Brito (1220/24)
Wilh. Clus. = Wilhelmus,
mon. Clusanus, vita Benedicti II. (Ende 11. Jh.)
Wilh. Cong. = Wilhelmus de Congenis, magister
montispessulanus, chirurgia (um 1250)
Wilh. Hirs. const. = Wilhelmus, abb. Hirsaugiensis, constitutuiones
Hirsaugienses seu Gengenbacenses (1077-1079)
Wilh. Malm. G. reg.
Angl. = Wilhelm von Malmesbury, Gesta regum Anglorum (1120-1142)
Wilh. Nan. = Wilhem von Nangiano, Chronicon (vor 1300)
Wilh. Saint-Thierry = Wilhelm von
Saint-Thierry (1. Hälfte 12. Jh.)
Wilh. Tyr. = Wilhelm von Tyrus, Historia
Hierosolymitana (1169-1184)
Wilh. Salic. = Wilhemmus de Saliceto medicus, ars
chirurgica (1275)
Will = Williram von Ebersberg, paraphrasis latina cantici canticorum metrica (1060-1065)
Willib. = Willibaldus Mobuntinus, Vita prima Bonfatii (ca. 763-766)
Wipo = Wipo, Gesta Chuonradi imperatori
(1040-1046)
WK = Weißenburger Katechnismus (790?)
Wolbero = Wolbero, Abt von St. Patnaléon in Köln
(gest. 1167)
Wolf. Has. = Wolfhardus Haserensis, Vita (et miracula)
Waldburgis (um 895)
WP = Wendenprolog
WT = Altwestfälisches Taufgelöbnis (Ende 10. Jh.)
WU = Willküren von Upstalsbom (14. Jh.)
Würdtwein Subs. = Würdtwein, S., A., Subsidia diplimatica, 13.
Bd., Heidelberg 1781-1792
XII tab. Lex duodecim tabularum (um 451/450
v. Chr.)
Ysen. = Ysengrimus (Mitte 12. Jh.)
Zacch. = consultationes
Zacchaei christiani et Apollonii philosophi (5. Jh. n. Chr.)
Zeno = Zeno
episcopus Veronensis (vor
380 n. Chr.)
Zeuss = Zeuss,
C., Traditiones possessionesque Wizenburgenses,